Юқори малекулали бирикмалар кимёси ва физикаси
Ushbu kitob oliy o‘quv yurtlari talabalari uchun mo‘ljallangan bo‘lib, yuqori molekulyar birikmalar kimyosi va fizikasi fanining asosiy masalalari, polimerlar sintezi, tuzilishi, xossalari va ularni qayta ishlash usullari haqida ma’lumot beradi. Kitobda polimerlarning tasnifi, sintez usullari (polimerlanish, polikondensatlanish), fizik-mexanik xossalari, eritmalar hosil qilish xususiyatlari, plastifikatsiya va boshqa amaliy ahamiyatga ega bo'lgan mavzular yoritilgan. Shuningdek, har bir mavzu oxirida savollar va adabiyotlar ro‘yxati berilgan.
Asosiy mavzular
- Polimerlarning tasnifi: Polimerlarning kelib chiqishi, sintez usuli, kimyoviy tuzilishi va asosiy zanjir atomlarining tabiatiga ko'ra tasniflash, gomopolimerlar va sopolimerlar, asosiy zanjir tuzilishiga ko'ra tasniflash.
- Polimerlar sintezining usullari: Polimerlanishning radikal, ionli va koordinatsion turlari, polikondensatlanish mexanizmi va xususiyatlari, polimer sintezini olib borish usullari (massada, eritmada, emulsiyada).
- Polimerlarning kimyoviy o‘zgarishlari: Polimeranalogik o‘zgarishlar, polimer zanjiriga funksional guruhlarni biriktirish, polimerlar xossalarini modifikatsiya qilish usullari.
- Polimerlarning fizik holatlari: Polimerlarning agregat va fazaviy holatlari, amorf va kristall tuzilish, shishasimon holat, yuqori elastik holat, qovushqoq oquvchanlik, fazaviy o'tishlar.
- Polimerlarning deformatsion xossalari: Mexanik kuch ta'sirida polimerlarning deformatsiyalanishi, kuchlanish va deformatsiya egri chiziqlari, relaksatsiya hodisalari, murtlik, qayishqoqlik, mustahkamlik.
- Polimer eritmalar: Chin eritmalar va kolloid sistemalar, polimerlarning eruvchanligi, bo'kish hodisasi, suyultirilgan va konsentrlangan eritmalar, osmotik bosim, kovushqoqlik.
- Polimerlarni plastifikatsiyalash: Plastifikatorlar, ularning polimerlar xossalariga ta'siri, plastifikatsiyalash mexanizmi, plastifikator tanlash mezonlari.
- Polimerlarning ustkurtma tuzilishi: Amorf va kristall polimerlardagi ustkurtma strukturalar, domenlar, klasterlar, fibrillalar, sferolitlar.