Aral Sea
Ushbu kitob Orol dengizining fojiali ahvoli va uning atrof-muhitga, ijtimoiy-iqtisodiy hayotga ta'sirini o'rganadi. Dengizning qurishi, suv resurslarining noto'g'ri taqsimlanishi, ekologik muammolar, aholi salomatligiga ta'siri va bartaraf etish yo'llari kabi masalalar tahlil qilinadi.
Asosiy mavzular
- Orol dengizining qurishi sabablari: Kitobda Orol dengizining qurishiga sabab bo'lgan asosiy omillar sifatida Sovet davrida amalga oshirilgan irrigatsiya siyosati, Amudaryo va Sirdaryo suvlarining paxta dalalariga yo'naltirilishi ko'rsatiladi. Natijada dengizga keladigan suv miqdori keskin kamayib ketgan.
- Ekologik oqibatlar: Dengizning qurishi oqibatida tuz va chang bo'ronlari, cho'llanish, bioxilma-xillikning yo'qolishi kabi ekologik muammolar yuzaga kelgan. Iqlim o'zgarib, qishlar sovuq, yozlar esa issiq bo'lib ketgan.
- Ijtimoiy-iqtisodiy ta'sirlar: Orol dengizining qurishi mintaqa aholisining turmush tarziga salbiy ta'sir ko'rsatgan. Baliqchilik sanoati yo'q bo'lib ketgan, ishsizlik ortgan, aholi salomatligi yomonlashgan. Kasalliklar, ayniqsa, sil kasalligi ko'paygan.
- Bakterial tahdid: Sovet armiyasi tomonidan Orol dengizidagi orollarda saqlangan Sibir yarasi bakteriyalari xavfi ko'rsatilgan. Dengiz qurishi natijasida bu bakteriyalar tarqalib ketishi mumkin.
- Yechimlar: Kitobda Orol dengizini saqlab qolish va mintaqadagi vaziyatni yaxshilash uchun qilinayotgan harakatlar, xususan, shimoliy Orolni saqlab qolish uchun dambalar qurish loyihalari haqida ma'lumot beriladi.