Kemiruvchilarning umumiy xususiyatlari, tarqalishi va ekologiyasi
Ushbu kitob Farg'ona vodiysi sharoitida kemiruvchilarning sonining keskin ko'payishi va ularning ekologik, iqtisodiy va sog'liqni saqlashga ta'siri haqida ma'lumot beradi. Unda O'zbekiston hududida tarqalgan kemiruvchilarning turlari, ularning biologik xususiyatlari, tarqalish areallari, oziqlanishi, ko'payishi va odamlarga yetkazadigan zarari batafsil yoritilgan. Kitobda kemiruvchilarga qarshi kurash choralari, shu jumladan biologik kurash usullari ham muhokama qilinadi.
Asosiy mavzular
- Kemiruvchilarning turlari va tarqalishi: Kitobda O'zbekiston va Farg'ona vodiysida keng tarqalgan kemiruvchilar turlari, jumladan uy sichqoni, kulrang kalamush, turkiston kalamushi, qizil dumli qum sichqon va sariq yumronqoziq batafsil tasvirlangan. Har bir turning tarqalish areali, tashqi ko'rinishi va biologik xususiyatlari keltirilgan.
- Kemiruvchilarning biologik xususiyatlari: Kemiruvchilarning oziqlanishi, ko'payishi, yashash tarzi, in qurishi va boshqa biologik xususiyatlari haqida ma'lumot berilgan. Ularning jinsiy voyaga yetish davri, oilaviy ierarxiyasi va tashqi muhitga moslashuvchanligi kabi jihatlar yoritilgan.
- Kemiruvchilarning zarari va ularga qarshi kurash choralari: Kemiruvchilarning qishloq xo'jaligiga, inson salomatligiga va mol-mulkiga yetkazadigan zarari, shu jumladan ekinlarni yo'q qilish, kasallik tarqatish va binolarni buzish kabi jihatlar ko'rsatilgan. Ularga qarshi kurash choralari, jumladan kimyoviy, biologik va profilaktik usullar muhokama qilingan.
- Biologik kurash usullari: Kemiruvchilarga qarshi biologik kurashda ularning tabiiy dushmanlaridan foydalanish, shu jumladan uy sharoitida mushuklar va itlar, dala sharoitida esa yirtqich hayvonlar va qushlar yordamida kurashish usullari tavsiya etilgan.