Яснофкадошлар оиласининг эфир мойли вакиллари - доривор ўсимликлар
Ushbu kitob dorivor o'simliklardan marmarakni (Salvia officinalis) o'rganishga bag'ishlangan. Kitobda o'simlikning botanik xususiyatlari, kimyoviy tarkibi, o'stirish usullari, foydalanish sohalari (xalq tabobati, farmatsevtika) va dorivor preparatlari haqida batafsil ma'lumot berilgan. Kitob O'zbekiston sharoitida marmarakni yetishtirish va undan foydalanish bo'yicha qo'llanma sifatida xizmat qilishi mumkin.
Asosiy mavzular
- Marmarakning botanik tavsifi: O'simlikning sistematik o'rni, morfologik belgilari (poyasi, barglari, gullari, mevalari), geografik tarqalishi va o'sish sharoitlari batafsil yoritilgan.
- Marmarakning kimyoviy tarkibi: O'simlik tarkibidagi efir moylari (tuyon, sineol, borneol va boshqalar), alkaloidlar, flavonoidlar, organik kislotalar va boshqa biologik faol moddalar tahlil qilingan. Har bir moddaning xususiyatlari va ahamiyati ko'rsatilgan.
- Marmarakni yetishtirish texnologiyasi: Urug'ni tayyorlash, ekish muddati, tuproqni ishlov berish, o'g'itlash, sug'orish, o'toq qilish, kasallik va zararkunandalarga qarshi kurashish choralari batafsil bayon etilgan.
- Marmarakni yig'ishtirish va qayta ishlash: Barglarni yig'ish muddati, quritish usullari, saqlash sharoitlari va sifat nazorati bo'yicha ko'rsatmalar berilgan.
- Marmarakning farmakologik xususiyatlari va qo'llanilishi: O'simlikning yallig'lanishga qarshi, antiseptik, balg'am ko'chiruvchi, tinchlantiruvchi va boshqa ta'sirlari o'rganilgan. Marmarakdan tayyorlangan dorivor preparatlar (nastoyka, damlama, ekstrakt)ning qo'llanilish sohalari (yuqori nafas yo'llari kasalliklari, teri kasalliklari, oshqozon-ichak kasalliklari va boshqalar) ko'rsatilgan.
- Marmarakdan tayyorlangan dorivor preparatlar: Farmatsevtika sanoatida ishlab chiqarilgan tayyor dorivor preparatlar (nastoykalar, tabletkalar, malhamlar) va ularning qo'llash usullari tavsiflangan.
- Xalq tabobatida marmarakni qo'llash: Xalq tabobatida marmarak barglari va boshqa qismlaridan damlamalar, qaynatmalar va malhamlar tayyorlash usullari keltirilgan. Ularni turli kasalliklarni davolashda qo'llash bo'yicha tavsiyalar berilgan.