Birinchi tibbiy yordam fanidan (ma`ruza matni)
Ushbu kitob "Birinchi Tibbiy Yordam" fanidan ma'ruzalar matni bo'lib, O'zbekiston Respublikasi Sog'liqni Saqlash Vazirligi Toshkent Farmatsevtika Instituti "Farmakologiya va Klinik Farmatsiya" kafedrasi tomonidan tayyorlangan. Kitobda birinchi tibbiy yordam ko'rsatishning asosiy tamoyillari, turli xil shoshilinch holatlarda, zaharlanishlarda, jarohatlarda, shuningdek terapevtik kasalliklarda ko'rsatiladigan yordam usullari batafsil yoritilgan. Bemorlarni parvarish qilish, aseptika va antiseptika qoidalari, reanimatsiya usullari, bog'lam turlari, singan va chiqqan suyaklar, ularning belgilari va birinchi yordam choralari haqida ma'lumotlar keltirilgan. Bundan tashqari, zaharlanishning turli xil sabablari (ilon chaqishi, hasharotlar, dorilar, pestitsidlar va boshqalar) va ularga qarshi ko'riladigan choralar ham ko'rsatilgan.
Asosiy mavzular
- Birinchi Tibbiy Yordam Asoslari: BTY faniga kirish, tibbiy yordam bosqichlari, yotiqli bemorlarni parvarishlash, davolash muolajalarini oʻtkazish usullari, dorilarni tanaga yuborish usullari
- Aseptika va Antiseptika: Aseptika va antiseptika xaqida tushuncha, antiseptika usullari, qon oqishining turlari va belgilari, qon yo'qotish darajalari va uning asoratlari, qon oqishida koʻrsatiladigan vrachgacha BTYO, qon qo'yish va bunda ishlatiladigan preparatlar.
- Sovuq olish va kuyish: Sovuq olish, kuyish va ularning turlari, Desmurgiya, bog'lamlarning turlari, termik kuyishning belgilari, BTYO, kimyoviy kuyish, BTYO, elektr toki va nur ta'sirida kuyish, Sovuq urish, darajalari, BTYO.
- Chiqish va Sinishlar, Jarohatlar: Suyaklarning sinishi, turlari, asosiy belgilari, asoratlari, suyak sinishida BTYO, Suyaklarning chiqishi, turlari, asosiy belgilari, asoratlari, suyak chiqishida BTYO.
- Shikastlanishlar: SHikastlanishlarning tasnifi, yumshoq to'qimalarning SHikastlanish turlari, uzoq vaqt bosilish sindromi, asosiy belgilari va unda BTYO, bosh miya SHikastlanishining asosiy belgilari, miya chayqalishi, miya urilishi va ezilishi, belgilari, BTYO.
- Oʻtkir Jarrohlik Infeksiyalari: Oʻtkir jarrohlik aerob infeksiyalari, ularni oldini olish va davolash, oʻtkir yiringli infeksiyalarni ayrim turlari va ularda BTYO, oʻtkir anaerob jarrohlik infeksiyalari
- Oʻtkir Terapevtik Kasalliklar: O'tkir nafas a'zolari kasalliklari (bronxial astma, oʻpkadan qon ketishi), yurak qon-tomir kasalliklari (yurak poroklari, stenokardiya va miokard infarkti), gipertoniya kasalligi
- Reanimatsiya Usullari: Reanimatsiya toʻgʻrisida tushuncha, shok, uning turlari va unda tibbiy yordamning umumiy tamoyillari, choʻkkanda birinchi yordam tadbirlari, elektr toki urganda birinchi yordam tadbirlari
- Zaharlanishlar: Dori moddalaridan zaharlanish (narkotik moddalar, xolinolitik dorilar, barbituratlar), og'ir metall tuzlari bilan zaharlanish (mis, qurğoshin, mishyak), alkogoldan zaharlanish, qishloq xoʻjaligida ishlatiluvchi kimyoviy moddalardan zaharlanish, ilon chaqqanda birinchi yordam