Muhammad Yusuf Bayoniyning “Shajarayi xorazmshohiy” asari tarixiy manba sifatida”

Kitob O'zbekistonning Rossiya imperiyasi tomonidan bosib olinishi, Xiva xonligining siyosiy ahvoli, Xorazm tarixini o'rganish va rus askarlarining shafqatsizligi kabi mavzularda ma'lumot beradi. Asarda Muhammad Rahimxon kabi tarixiy shaxslar hayoti yoritilgan, turli adabiy parchalar keltirilgan.

Asosiy mavzular

O'zbekistonning Rossiya imperiyasi tomonidan bosib olinishi: Rossiya imperiyasining O'rta Osiyoni zabt etish strategiyasi, bosqinning mahalliy xalqqa ta'siri va Chor armiyasining shafqatsiz harakatlari.
Xiva xonligining siyosiy ahvoli: Xonlikning ichki va tashqi siyosati, o'zaro feodal urushlar, taxt talashishlar va ularning oqibatlari, xalqning ahvoli va boshiga tushgan musibatlar.
Xorazm tarixini o'rganish: Xorazm tarixnavisligining yirik namoyandalaridan biri Muhammad Yusuf Bayoniyning hayoti va ijodi, uning asarlari Xorazm tarixini o'rganishda nodir manba ekanligi.
Muhammad Rahimxon (Feruz)ning siyosiy portreti: Muhammad Rahimxonning davlat arbobi sifatidagi faoliyati, madaniyat va ma'rifatga homiyligi hamda uning shafqatsiz hukmdor sifatidagi qarama-qarshi xususiyatlari.
Rossiya askarining shafqatsizligi: Rus askarining Xiva xonligidagi aholiga nisbatan shafqatsizligi va vahshiyliklari, qirg'inlar, talanishlar va tinch aholiga qilingan zulmlar.