Марказий осиё давлатлари иқтисодий ва ижтимоий географияси фанидан маърузалар матни
Ushbu kitob Oʻzbekiston Respublikasi xalq taʼlimi vazirligi tomonidan Qoʻqon davlat pedagogika instituti talabalari uchun moʻljallangan "Markaziy Osiyo davlatlari iqtisodiy va ijtimoiy geografiyasi" fanidan maʼruzalar matnini oʻz ichiga oladi. Kitobda Markaziy Osiyo davlatlarining geografik oʻrni, tabiiy sharoiti, aholisi, xalq xoʻjaligi, iqtisodiy rayonlari va tashqi iqtisodiy aloqalari kabi masalalar koʻrib chiqiladi. Asosan, Oʻzbekiston va Qozogʻiston davlatlariga alohida eʼtibor qaratilgan.
Asosiy mavzular
- Markaziy Osiyo davlatlari iqtisodiy va ijtimoiy geografiyasi fanining maqsadi va vazifalari: Fan sifatida shakllanishi va ahamiyati, Markaziy Osiyo davlatlari iqtisodiy integratsiyasi, tabiiy geografiya fanlari bilan aloqadorligi.
- Markaziy Osiyo regionining geografik oʻrni, tabiiy sharoiti va resurslari: Geografik oʻrni va chegaralari, yer usti tuzilishi, foydali qazilmalari, iqlimi, daryo va koʻllari, tabiiy zonalari.
- Markaziy Osiyo davlatlari aholisining soni va oʻsish dinamikasi: Aholi soni va oʻsishi, milliy tarkibi, yosh va jinsiy tarkibi, demografik holati.
- Markaziy Osiyo xalq xoʻjaligi: Sanoati, qishloq xoʻjaligi, transporti, iqtisodiy rivojlanishdagi xususiyatlari, mintaqa rivojlanishidagi farqlari.
- Qozogʻiston Respublikasining geografik oʻrni, tabiiy sharoiti va qazilma boyliklariga iqtisodiy geografik baho berish: Geografik oʻrni, tabiiy sharoiti, iqlimi, suv resurslari, tuproqlari, oʻsimlik va hayvonot dunyosi, foydali qazilmalari.
- Qozogʻiston Respublikasining tarixiy geografik oʻtmishi va aholisi: Eng qadimgi tarixi, Rossiya tarkibida, mustaqil davlat, aholisi, arxeologik topilmalar, feodal davlatlar, Rossiya imperiyasi bilan aloqalari.
- Qozogʻiston Respublikasining sanoati va uning joylanishi: Sanoatning umumiy tavsifi, yoqilgʻi-energetika sanoati kompleksi, rangli va qora metallurgiya sanoati, mashinasozlik va kimyo sanoati, yengil va oziq-ovqat sanoati.
- Qozogʻiston Respublikasining qishloq xoʻjaligi: Qishloq xoʻjaligining xalq xoʻjaligidagi oʻrni, dehqonchilik va chorvachilik tarmoqlari, ekin maydonlari, hosildorlik, mahsulotlar.
- Qozogʻiston transport geografiyasi va tashqi iqtisodiy aloqalari: Asosiy transport turlari, transport tugunlari, tashqi iqtisodiy aloqalari, eksport va import mahsulotlari.
- Qozogʻiston Respublikasining iqtisodiy rayonlari: Iqtisodiy rayonlar va ularning taʼrifi, Shimoiliy Qozogʻiston, Markaziy Qozogʻiston, Gʻarbiy Qozogʻiston, Janubiy Qozogʻiston, Sharqiy Qozogʻistonning iqtisodiy salohiyati.
- Turkmaniston davlatining geografik oʻrni, tabiiy va tabiiy resurslariga iqtisodiy geografik baho berish: Turkmaniston geografiyasi, chegaralari, iqlimi, tabiiy resurslari, foydali qazilmalari, dehqonchilik va chorvachiligi.