Мустақил таълим учун услубий тавсия

Ushbu kitob O‘zbekiston Respublikasi Xalq Ta’limi Vazirligi tomonidan tasdiqlangan, Muqimiy nomidagi Qo‘qon Davlat pedagogika institutining Fakultetlararo “O‘zbekiston tarixi” fanidan mustaqil ta’lim uchun uslubiy tavsiyalardir. Unda talabalarning mustaqil ta’limini tashkil etish, bilimlarini baholash mezonlari, mavzular ro‘yxati va ularga doir adabiyotlar keltirilgan. Kitob talabalarga O‘zbekiston tarixini chuqur o‘rganishda yordam beradi.

Asosiy mavzular

I.A.Karimovning "Tarixiy xotirasiz kelajak yo‘q" asari va uning mohiyati: Ushbu mavzu I.A. Karimovning asaridagi asosiy g‘oyalarni, milliy o‘zlikni anglash, tarixiy xotirani saqlash, mustaqillikning qadrini tushunish kabi masalalarni o‘rganishga qaratilgan.
Turkiy xalqlarning kelib chiqishi haqidagi qarashlar: Turkiy xalqlarning etnogenezi, ularning qadimgi hududlari, shakllanish jarayonlari va turli ilmiy qarashlar tahlil etiladi.
Turkiy xalqlar va hozirgi zamon: Hozirgi turkiy davlatlar, ularning madaniy va iqtisodiy aloqalari, "Turkiston - umumiy uyimiz" g‘oyasi ko‘rib chiqiladi.
Eftaliylar davlati: Eftaliylar davlatining shakllanishi, hududiy kengayishi, ijtimoiy-iqtisodiy hayoti, qo‘shni davlatlar bilan munosabatlari va inqirozi o‘rganiladi.
Turk xoqonligi va O‘rta Osiyo: Turk xoqonligining tashkil topishi, O‘rta Osiyo hududidagi siyosiy va iqtisodiy ta’siri, xoqonlikning bo‘linishi va qulashi sabablari tahlil etiladi.
Arab xalifaligi va O‘rta Osiyo: Arab xalifaligining O‘rta Osiyoni bosib olishi, islom dinining tarqalishi, mahalliy xalqlar madaniyatiga ta’siri, xalifalikga qarshi kurashlar va ularning oqibatlari yoritiladi.
Qur'oni Karim va uning tarbiyaviy ahamiyati: Qur'oni Karimning islom dinidagi o‘rni, uning axloqiy va tarbiyaviy qadriyatlari, inson kamolotiga ta’siri va jamiyatdagi ahamiyati o‘rganiladi.
Islom va O‘rta Osiyolik muhaddis olimlar: O‘rta Osiyodan yetishib chiqqan buyuk muhaddis olimlar, ularning ilmiy merosi, hadis ilmining rivojlanishiga qo‘shgan hissasi va jahon islom olamidagi o‘rni tahlil qilinadi.
Mo‘g‘ullar va Muhammad Xorazmshox: Chingizxon boshchiligidagi mo‘g‘ullarning Xorazmshohlar davlatiga bostirib kirishi, uning sabablari, oqibatlari va Jaloliddin Manguberdining mo‘g‘ullarga qarshi kurashi ko‘rib chiqiladi.
Temur tuzuklari – qonun-qoidalar to‘plami: Amir Temurning davlatchilik konsepsiyasi, "Temur tuzuklari"ning mohiyati, davlat boshqaruvi, adolat, harbiy ish, soliq tizimi va jamiyat hayotiga oid qoidalari o‘rganiladi.
Temur tuzuklarida markazlashgan davlat qurish va hokimiyat masalalari: Amir Temurning markazlashgan davlat qurish siyosati, hokimiyatni mustahkamlash yo‘llari, mahalliy boshqaruv tizimi va davlat apparati faoliyatining asosiy tamoyillari tahlil etiladi.
Temur tuzuklarida harbiy yurishlar masalasi: Amir Temurning harbiy yurishlarining sabablari va maqsadlari, qo‘shinni tashkil etish, harbiy taktikalar, ta’minot tizimi va harbiy yurish qoidalari o‘rganiladi.
Temur tuzuklarida Sohibqironning davlat arbobi va sarkarda sifatidagi faoliyati: Amir Temurning davlat boshqaruvidagi roli, sarkardalik mahorati, siyosiy donoligi va diplomatik qobiliyatlari, shuningdek, uning shaxsiy fazilatlari ko‘rib chiqiladi.
Mustaqillik yillarida O‘zbekistonda o‘tkazilgan siyosiy isloxotlar: O‘zbekiston mustaqillikka erishgandan so‘ng amalga oshirilgan siyosiy islohotlar, demokratik jamiyat qurish yo‘lidagi qadamlar, davlat boshqaruvi, sud-huquq tizimi, saylov tizimi va fuqarolik jamiyatini rivojlantirish masalalari yoritiladi.
Ko‘ppartiyaviylik demokratiyaning muhim tamoyili: O‘zbekistonda ko‘ppartiyaviylik tizimining shakllanishi, siyosiy partiyalarning roli, saylovlar, partiyalararo munosabatlar, siyosiy plyuralizm va demokratiyaning rivojlanishi ko‘rib chiqiladi.
O‘zbekistonda demokratik saylov tizimining shakllanishi: O‘zbekistonda demokratik saylov tizimining yaratilishi, saylov qonunchiligi, saylov jarayonining tashkil etilishi, saylovlarda xalqaro standartlarga muvofiqlik masalalari o‘rganiladi.
Huquqiy demokratik davlat va uning asosiy tamoillari: Huquqiy demokratik davlat tushunchasi, uning asosiy tamoyillari, qonun ustuvorligi, inson huquqlari va erkinliklari, sud mustaqilligi, fuqarolik jamiyati institutlari kabi masalalar tahlil etiladi.
Mirzo Ulug‘bekning hayoti va ilmiy faoliyati: Mirzo Ulug‘bekning hayoti, siyosiy faoliyati, ilm-fanga qo‘shgan hissasi, astronomiya, matematika, tarix va madaniyat sohalaridagi yutuqlari o‘rganiladi.
Xonliklar davrida O‘rta Osiyo: XVI-XIX asrlarda O‘rta Osiyo hududida mavjud bo‘lgan xonliklar (Buxoro, Xiva, Qo‘qon), ularning siyosiy, iqtisodiy va madaniy hayoti, o‘zaro munosabatlari va Rossiya imperiyasi bilan aloqalari ko‘rib chiqiladi.
I. A. Karimovning "Yuksak ma'naviyat – yengilmas kuch" asari: I.A. Karimovning asaridagi ma’naviyat, milliy g‘oya, ma’naviy meros, yoshlarni tarbiyalash, mafkuraviy immunitet kabi masalalar tahlil etiladi.
I. A. Karimovning "Jahon moliyaviy-iqtisodiy inqirozi, O‘zbekiston sharoitida uni bartaraf etish yo‘llari va choralari" asari va uning ahamiyati: Asarda jahon moliyaviy-iqtisodiy inqirozi sabablari, O‘zbekiston uchun oqibatlari, inqirozga qarshi kurash choralari va O‘zbekistonning iqtisodiy modelini takomillashtirish masalalari yoritiladi.
I. A. Karimovning "Eng asosiy mezon hayot haqiqatini aks ettirish" risolasida ilgari surilgan fikrlar: Ushbu risola san’at, adabiyot, madaniyat va ommaviy axborot vositalarining jamiyatdagi roli, yosh avlodni tarbiyalash va milliy g‘oyani shakllantirishdagi ahamiyatini ochib beradi.