Расчетно-аналитический комплекс при изучении ДВС
Ushbu kitob dvigatellarni loyihalash, tahlil qilish va optimallashtirishga bag'ishlangan bo'lib, nazariy asoslar, hisoblash usullari va amaliy tavsiyalar beradi. Unda ichki yonuv dvigatellarining tuzilishi, ishlash jarayonlari, xarakteristikalari va turli xil yoqilg'ilarda ishlash xususiyatlari batafsil yoritilgan. Kitob talabalar, aspirantlar va dvigatellar sohasida ishlaydigan muhandislar uchun mo'ljallangan.
Asosiy mavzular
- Ichki yonuv dvigatellarining umumiy tuzilishi va klassifikatsiyasi: Dvigatellarning asosiy qismlari, ishlash prinsiplari, turlari (pistonli, rotorli, gaz turbinali) va ularning qo'llanilish sohalari haqida ma'lumot beriladi. Dvigatellarning afzalliklari va kamchiliklari tahlil qilinadi.
- Dvigatellarda termodinamik jarayonlar: Dvigatel sikllari (Otto, Dizel, Trinkler), ularning nazariy tahlili, issiqlik balansi va yoqilg'i sarfini hisoblash usullari ko'rib chiqiladi. Real jarayonlarning ideallashtirilgan sikllardan farqlari va ularning dvigatel ko'rsatkichlariga ta'siri o'rganiladi.
- Dvigatellarni hisoblash va loyihalash: Dvigatelning asosiy parametrlarini (silindr diametri, piston yurishi, siqilish darajasi) aniqlash, kuchlanishli hisoblash, detal va uzellarning mustahkamligini tekshirish, sovutish tizimi va moylash tizimini loyihalash masalalari yoritiladi.
- Dvigatellarning xarakteristikalari va ularni optimallashtirish: Dvigatelning tashqi tezlik xarakteristikasi, yuklama xarakteristikasi, ekologik xarakteristikalari va boshqa muhim ko'rsatkichlari tahlil qilinadi. Dvigatelni optimallashtirish usullari, uning tejamkorligini, quvvatini va ekologik tozaligini oshirish yo'llari ko'rsatiladi.
- Dvigatellarda qo'llaniladigan yoqilg'ilar: Benzin, dizel yoqilg'isi, gazsimon yoqilg'ilar (propan, metan) va alternativ yoqilg'ilarning (biodyzel, etanol) xususiyatlari, afzalliklari va kamchiliklari haqida ma'lumot beriladi. Yoqilg'ining dvigatel ishlashiga ta'siri o'rganiladi.
- Kompyuter texnologiyalari yordamida dvigatellarni loyihalashtirish: Dvigatellarni hisoblash, tahlil qilish va loyihalashda kompyuter dasturlaridan foydalanish usullari, shu jumladan Microsoft Excel yordamida hisoblash va grafik tasvirlarni yaratish ko'rsatilgan.