Ўзбек тилидаги бадиий матнларнинг антропоцентрик талқини

Ushbu matn O'zbekiston Milliy Universiteti, Til va Adabiyot instituti, Farg'ona Davlat Universiteti huzuridagi Fan doktori ilmiy darajasini beruvchi kengashga taqdim etilgan Xudoyberganova Durdona Sidikovnaning "O'zbek tilidagi badiiy matnlarning antroposentrik talqini" mavzusidagi doktorlik dissertatsiyasi avtoreferatining qisqacha mazmunidir.

Asosiy mavzular

  • Dolzarbligi va zarurati: Mavzu matn lingvistikasining rivojlanishi, fan oldiga yangi muammolarni qo'yishi va matnni antroposentrik nuqtai nazardan tadqiq qilishning ahamiyatini ochib beradi.
  • Tadqiqotning yo'nalishlarga bog'liqligi: Dissertatsiya "Demokratik va huquqiy jamiyatni ma'naviy-axloqiy va madaniy rivojlantirish, innovatsion iqtisodiyotni shakllantirish" yo'nalishiga mos keladi.
  • Xorijiy ilmiy-tadqiqotlar sharhi: Matnning kognitiv-semantik xususiyatlari, etnosning o'rni, shaxs mentaliteti, badiiy matnda shaxs ruhiyati aks etishi kabi masalalar xorijiy ilmiy markazlarda o'rganilgan.
  • O'rganilganlik darajasi: Struktur tilshunoslikning kamchiliklari va antroposentrik paradigmaning ahamiyati, shuningdek, til va madaniyat, til va inson omili masalalari ko'rib chiqiladi.
  • Tadqiqotning maqsadi: Matn yaratilishida shaxs omilining o'rnini yoritish orqali o'zbek tilidagi badiiy matnlarning antroposentrik tadqiqini amalga oshirish.
  • Ilmiy yangiligi: Publitsistik uslubdagi matnga qo'llanilgan makropropozitsiya tushunchasini badiiy matnga tatbiq etish, badiiy matn vositasida ifodalangan konseptning o'ziga xosligi, metafora haqidagi qarashlarning takomillashtirilishi, o'xshatish va metaforik matnlarning tuzilishi, прецедент шаклнинг мавжудлиги, алоқаларнинг аниқланиши каби янгиликлар келтирилади.
  • Amaliy ahamiyati: O'zbek tilidagi matnlarning kognitiv-semantik, psixolingvistik xususiyatlari aniqlanadi va antroposentrik tadqiq etishning nazariy asoslariga oid ilmiy qarashlar bayon etiladi.