Ўрта осиё сулолалари тарихи
Ushbu to'plam O'rta Osiyo xalqlari tarixida muhim rol o'ynagan sulolalar tarixini yoritadi. Unda ilk davlat tuzilmalaridan tortib, XVI-XIX asrlardagi siyosiy voqealar, shuningdek O'rta Osiyoning o'ziga xos madaniy merosi, ilmiy yuksalishi va milliy o'zligini anglash jarayonlari haqida ma'lumotlar berilgan.
Asosiy mavzular
- Ilk davlatchilik va O'rta Osiyo sulolalari (miloddan avvalgi davr): Ushbu mavzu O'rta Osiyoda ilk davlat tuzilmalarining paydo bo'lishi, qadimgi sulolalar, ularning siyosiy faoliyati va hududiy chegaralarini o'rganadi. Ahamoniylar, Yunon-Baqtriya podsholigi kabi davlatlar va ularning mahalliy sulolalar bilan o'zaro munosabatlari tahlil qilinadi.
- Baqtriya, So'g'diyona va Parfiya sulolalari: Baqtriya, So'g'diyona, Parfiya kabi O'rta Osiyo mintaqasidagi davlatlarning miloddan avvalgi sulolalari haqida ma'lumot beradi. Ushbu davlatlarning siyosiy tuzilishi, iqtisodiyoti va madaniyati, shuningdek ularning Ahamoniylar va Salavkiylar imperiyalari bilan o'zaro munosabatlari ko'rib chiqiladi.
- To'xarlar, Qang'lilar va Marg'iyona sulolalari: Ushbu mavzu To'xarlar sulolasi, Qang' davlati va Marg'iyona tarixini o'z ichiga oladi. Bu sulolalarning etnik kelib chiqishi, siyosiy faoliyati va hududiy chegaralari, shuningdek ularning O'rta Osiyo tarixidagi roli tahlil etiladi.
- Kushonlar sulolasi: Ushbu mavzu Kushonlar sulolasi va ularning O'rta Osiyodagi hukmronligi davrini, shu jumladan Kushon imperiyasining siyosiy, iqtisodiy va madaniy yuksalishini o'rganadi. Kushonlarning buddizmga homiyligi, san'at va arxitektura sohasidagi yutuqlari tahlil qilinadi.
- Oq Hunlar (Eftaliylar) sulolasi: Eftaliylar sulolasi va ularning So'g'd, Baqtriya va Xorazm bilan munosabatlari ko'rib chiqiladi. Eftaliylarning ijtimoiy-siyosiy tuzilishi, madaniyati va So'soniylar bilan urushlari o'rganiladi.
- Turk xoqonligi: Turk xoqonligining tashkil topishi, hududiy kengayishi, O'rta Osiyo mintaqasiga ta'siri, siyosiy tuzilishi va madaniyati haqida ma'lumotlar beriladi. Xoqonlikning So'g'd va boshqa O'rta Osiyo davlatlari bilan o'zaro munosabatlari tahlil qilinadi.
- IX-XIII asrlardagi O'rta Osiyo sulolalari (Tohiriylar, Somoniylar): IX-XIII asrlardagi O'rta Osiyo sulolalari-Tohiriylar va Somoniylar davri, ularning siyosiy faoliyati, madaniyati va iqtisodiyoti, shuningdek Chog'aniylar va Termiz tarixi haqida ma'lumotlar beriladi.
- Qoraxoniylar va G'aznaviylar sulolalari: G'aznaviylar va Qoraxoniylar davlatlari, ularning O'rta Osiyo tarixidagi o'rni, siyosiy va madaniy aloqalari, shuningdek Saljuqiylar bilan munosabatlari haqida ma'lumot beradi.
- To'g'rulshohlar va mo'g'ullar davri: Mo'g'ullar istilosi, Xorazmning qulashi va Jaloliddin Manguberdi faoliyati, shuningdek O'rta Osiyo xalqlarining mo'g'ullarga qarshi kurashi haqida ma'lumotlar beradi.
- Amir Temur va Temuriylar davri: Amir Temur va Temuriylar davlatining siyosiy tuzilishi, iqtisodiyoti, madaniyati va harbiy strategiyalari haqida ma'lumot beradi. Temuriylarning O'rta Osiyo tarixidagi o'rni va madaniy merosi tahlil qilinadi.
- XVI-XIX asrlardagi O'rta Osiyo sulolalari (Shayboniylar, Ashtarxoniylar, Qo'ng'irotlar): XVI-XIX asrlardagi O'rta Osiyo sulolalari - Shayboniylar, Ashtarxoniylar va Qo'ng'irotlar davri, ularning siyosiy faoliyati, madaniyati va iqtisodiyoti, shuningdek O'zbek xonliklarining shakllanishi haqida ma'lumotlar beriladi.