O`zbek va hindiy tillarida bog`lovchi so`z turkumi

Ushbu kitob o'zbek va hind tillaridagi bog'lovchi so'z turkumini qiyosiy o'rganishga bag'ishlangan. Unda bog'lovchilarning ta'riflari, turlari, vazifalari va ishlatilish xususiyatlari ko'rib chiqilgan. O'zbek tilshunosligida bog'lovchilarning o'rni va ularning grammatik xususiyatlari tahlil qilingan, hind tilidagi bog'lovchilar ham shunday yondashuv bilan o'rganilgan. Ikkala tildagi bog'lovchilarning o'xshash va farqli jihatlari aniqlanadi. Kitobning maqsadi o'quvchilarga bog'lovchilardan to'g'ri foydalanish ko'nikmasini shakllantirishga yordam berishdan iborat.

Asosiy mavzular

Bog'lovchilarning ta'rifi va o'rni: Bog'lovchilar yordamchi so'z turkumi sifatida gapdagi va nutqdagi o'rni, vazifasi, grammatik jihatdan o'zgarmasligi va lug'aviy ma'noga ega emasligi haqida ma'lumot beriladi. O'zbek tilshunoslarining bog'lovchilar haqidagi fikrlari keltiriladi.
O'zbek tilidagi bog'lovchilar: O'zbek tilida bog'lovchilar sintaktik aloqaning qanday turini ifodalashiga ko'ra ikki turga (teng va ergash) bo'linishi, teng bog'lovchilarning ma'no turlari (biriktiruv, zidlov, ayiruv, inkor) va ularning ishlatilishi misollar bilan tushuntiriladi.
Hind tilidagi bog'lovchilar: Hind tilida bog'lovchilar yordamchi so'z turkumi ekanligi, gap bo'laklari va gaplarni bir-biriga bog'lashi, sof va yasama turlarga bo'linishi, gapdagi vazifasiga ko'ra teng va ergashtiruvchi bog'lovchilarga ajratilishi, tuzilish jihatidan yakka, takroriy va qo'shaloq bo'lishi ko'rsatiladi.
Teng bog'lovchilarning turlari (hind tili): Hind tilida teng bog'lovchilarning biriktiruv, zidlov, solishtiruv, ayiruv va natija bog'lovchilari kabi turlari, ularning ma'nolari va ishlatilish xususiyatlari misollar orqali tushuntiriladi.
Ergashtiruvchi bog'lovchilarning turlari (hind tili): Hind tilida ergashtiruvchi bog'lovchilarning aniqlov, sabab, vaqt, maqsad, o'rin, qiyosiy, shart, natija-oqibat bog'lovchilari kabi turlari, ularning gapdagi vazifalari va ishlatilishi misollar bilan ko'rsatiladi.
O'zbek va hind tillaridagi bog'lovchilarning qiyosiy tahlili: Ikkala tildagi bog'lovchilarning o'xshash va farqli jihatlari, ergashtiruvchi bog'lovchilarning deyarli bir xil vazifaga egaligi, teng bog'lovchilarning ma'no turlari bo'yicha farqlari, o'zbek tilida inkor bog'lovchisi alohida tur sifatida ajratilgani, hind tilida esa biriktiruv tarkibiga kiritilgani ta'kidlanadi.