Huvaydo “Rohati dil” dostonining ma’rifiy-adabiy qiymati

Ushbu kitob Xo'janazar Huvaydoning Rohati Dil dostoni bo'lib, unda islom dinining qisqacha tarixi, diniy-axloqiy hikoyalar orqali o'quvchi ongi va uning tashqi va ichki dunyosini islom ma'naviyati bilan boyitishga qaratilgan. Asar komil inson tarbiyasiga qaratilgan bo'lib, unda inson o'z-o'zini tanishga, tabiatidagi nuqsonlarni yo'qotishga da'vat etiladi. Doston shuningdek, o'quvchini noqisliklardan mosuvo bo'lishga da'vat etadi hamda o'z zamonasining dolzarb muammolarini o'rtaga tashlaydi.

Asosiy mavzular

Komil inson tarbiyasi: Asarning asosiy g'oyasi komil insonni tarbiyalashdir. Unda insonning ichki dunyosini boyitish, islom shariati ruknlariga ongli ravishda chuqur e'tiqod bilan amal qilish kabi mavzular tashkil etadi.
Islom axloqi: Asarda mol-dunyoga hirs qo'yish, nafsga qul bo'lishning oqibatlari, bilim olishning ulug'ligi, ilm ahli izzatini o'rniga qo'yish, ota-ona oldidagi farzandlik burchini ado etish, qo'ni-qo'shnilarning bir-biriga mehr oqibatli bo'lishi kabi masalalar ko'tariladi.
Tasavvuf: Asar tasavvuf ta'limotining umuminsoniy g'oyalarini ibratli hikoyalar vositasida tahlil etadi.
Payg'ambarlar hayoti: Dostonda payg'ambarlar va shayx avliyolar obrazini yaratganda ularning hayotida mujassamlashgan poklik, ma'rifat, iymon, e'tiqod, to'g'rilik, adolatlilik va shu kabi sifatlarni ulug'lashga alohida e'tibor qaratadi.
Ibrohim Adham hikoyati: Ibrohim Adham hikoyati orqali boylik, toj-u taxt, rohat-farog'atda yashashdan voz kechib, faqirlik yo'lini tanlash g'oyasi ilgari suriladi.