Транспорт воситаларини тузилиши ва назарияси
Ushbu kitob avtomobillar va traktorlarning tuzilishi, ishlash tamoyillari, ularga texnik xizmat ko'rsatish va ta'mirlashga oid amaliy mashg'ulotlar uchun uslubiy qo'llanma hisoblanadi. Qo'llanma O'zbekiston Respublikasi Oliy va o'rta maxsus ta'lim vazirligi tomonidan tasdiqlangan o'quv dasturi asosida tayyorlangan.
Asosiy mavzular
- Avtomobilning umumiy tuzilishi: Avtomobilning asosiy qismlari, agregatlari va mexanizmlarining joylashuvi, vazifalari va ishlash tamoyillari haqida ma'lumot beriladi. Avtomobilning turlari, yaratilish tarixi va avtomobilsozlik sanoati bilan tanishtiriladi.
- Dvigatelning tuzilishi va ishlash tamoyillari: Karbyuratorli, gaz bilan ishlaydigan va dizel dvigatellarning tuzilishi, ishlash tamoyillari va asosiy qismlari ko'rib chiqiladi. Krivoship-shatunli mexanizm va gaz taqsimlash mexanizmining vazifalari va ishlash tartibi tushuntiriladi.
- Moylash va sovutish tizimlari: Dvigatelning moylash va sovutish tizimlarining vazifalari, tuzilishi, ishlash tamoyillari va asosiy qismlari haqida ma'lumot beriladi. Moylash tizimining turlari va moylash usullari ko'rib chiqiladi.
- Ta'minlash tizimi: Karbyuratorli, gaz bilan ishlaydigan va dizel dvigatellarning ta'minlash tizimlarining vazifalari, tuzilishi va ishlash tamoyillari ko'rib chiqiladi. Karbyurator, yonilg'i nasosi, filtrlarning vazifalari va tuzilishi tushuntiriladi.
- Kuch uzatish tizimi: Avtomobilning kuch uzatish tizimining vazifalari, tuzilishi, ishlash tamoyillari va asosiy qismlari ko'rib chiqiladi. Ilashish muftasi, uzatmalar qutisi, taqsimlash qutisi va kardanning vazifalari va tuzilishi tushuntiriladi.
- G'ildiraklar va boshqaruv tizimi: Avtomobilning g'ildiraklari, osma qismlari, rul boshqarmasining vazifalari, tuzilishi va ishlash tamoyillari haqida ma'lumot beriladi. Rul mexanizmi, boshqariluvchi g'ildiraklar va amortizatorlarning vazifalari va tuzilishi tushuntiriladi.
- Tormoz tizimi: Avtomobilning tormoz tizimining vazifalari, tuzilishi, ishlash tamoyillari va asosiy qismlari ko'rib chiqiladi. Tormoz boshqarmasi, tormoz yuritmasi va tormoz mexanizmlarining vazifalari va tuzilishi tushuntiriladi.