Электролиз

Ushbu kitobda elektroliz jarayonining nazariy asoslari, qonuniyatlari va amaliy ahamiyati haqida ma'lumot berilgan. Kitobda elektrolizning turli xil aspektlari, jumladan, elektrod potensiallari, diafragmalar, elektrolitik jarayonlarning miqdoriy tavsifi, xlor va ishqoriy metallar ishlab chiqarish kabi mavzular batafsil yoritilgan. Shuningdek, kitobda elektrolizning sanoatda qo'llanilishi va turli sohalarda ahamiyati ham ko'rsatib o'tilgan.

Asosiy mavzular

Elektrolizning nazariy asoslari: Elektroliz faqat elektr tokini o'tkazadigan muhitlarda sodir bo'ladi. Suvli eritmalar kislotalar, asoslar va tuzlar yaxshi o'tkazgichlardir. Elektroliz jarayonida elektr tokining o'tishi bilan kimyoviy o'zgarishlar yuz beradi, natijada eritmada erigan modda yoki erituvchi parchalanadi.
Faradey qonunlari: Faradey qonunlariga ko'ra, elektrodlarda ajralib chiqadigan modda miqdori eritmadan o'tgan elektr tokining miqdoriga to'g'ri proportsionaldir. Shuningdek, ma'lum miqdordagi elektr toki o'tganda, turli moddalarning ajralib chiqadigan massalari ularning kimyoviy ekvivalentlariga proportsional bo'ladi.
Elektrolizga ta'sir etuvchi omillar: Elektrolizning samaradorligi bir qator omillarga bog'liq, jumladan, tok kuchi, kuchlanish, tok zichligi, tok bo'yicha chiqim, modda bo'yicha chiqim, elektr energiyasining foydali ish koeffitsienti va olingan mahsulot birligiga sarflanadigan elektroenergiya.
Elektrod potensiali: Metallni suvga botirilsa, uning kationlari suyuqlikka o'tadi. Natijada metall yuzasida elektr zaryadi hosil bo'ladi. Metallning eritmaga nisbatan potensiali elektrod potensiali deb ataladi. Elektrod potensiali Nernst tenglamasi orqali aniqlanadi.
Diafragma: Diafragmalar anod va katodda hosil bo'ladigan mahsulotlarning o'zaro ta'sirini oldini olish uchun ishlatiladi. Diafragmalar porist to'siq bo'lib, elektrodlar orasidagi ionlar harakatini ta'minlaydi.
Elektrolitik jarayonlarning miqdoriy tavsifi: Elektroliz ma'lum elektr maydonining ta'siri ostida sodir bo'ladi. Elektrolitik jarayonlarning miqdoriy tavsifi elektr maydonining ta'sirini, elektrodlarda sodir bo'ladigan reaksiyalarning tezligini va boshqa omillarni hisobga oladi.
Xlor va natriy gidroksid ishlab chiqarish: Xlor va natriy gidroksid (kaustik soda) natriy xlorid eritmasi elektrolizi orqali olinadi. Elektroliz jarayonida anodda xlor, katodda esa vodorod ajralib chiqadi va eritmada natriy gidroksid hosil bo'ladi.
Sanoatda qo'llanilishi: Elektroliz sanoatning turli sohalarida keng qo'llaniladi, jumladan, metallurgiya, kimyo sanoati va boshqalar. Elektroliz orqali metallarni tozalash, turli kimyoviy moddalar olish va qimmatbaho metallarni ajratib olish mumkin.