Шайтанат (IV- китоб)

To'hir Malikning "Shaytanat" tetralogiyasining to'rtinchi kitobi shaytonning vasvasalari, adashgan yo'llar, iymon va nafs kurashlari haqida hikoya qiladi. Kitobda zolimlar, qasos, muhabbat va insoniy zaifliklar tasvirlangan. Asar so'nggida yaxshilik va adolatga bo'lgan umid saqlanib qoladi.

Asosiy mavzular

Iymon va nafs kurashi: Asarda insonning iymoni va nafs o'rtasidagi kurashi, shaytonning vasvasalari va ularga qarshi turish masalalari yoritilgan. Qahramonlar turli sinovlar orqali o'zlarining iymonini saqlab qolishga harakat qiladilar, ammo nafsning kuchiga qarshi tura olmay, adashgan yo'llarga kirib qoladilar.
Zulm va adolat: Kitobda zolimlar tomonidan sodir etiladigan zulm, unga qarshi adolat uchun kurash, qasos olish kabi mavzular ko'tariladi. Ba'zi qahramonlar zulmga qarshi kurashishga intilsalar, boshqalari qasos yo'lini tanlaydilar, ammo bu yo'l ularni yanada ko'proq adashishga olib keladi.
Muhabbat va xiyonat: Asarda sevgi va xiyonat mavzulari ham o'z aksini topgan. Qahramonlar o'rtasidagi munosabatlar, sevgi tufayli sodir etilgan xatolar va xiyonatlarning oqibatlari tasvirlangan. Ba'zi qahramonlar sevgini quvonch va baxt manbai deb bilsalar, boshqalari sevgini qasos olish va zolimlik qilish uchun vosita sifatida ishlatadilar.
Insoniy zaifliklar: Kitob qahramonlari iymon, nafs, sevgi, xiyonat kabi mavzularda o'zlarining zaifliklarini namoyish etadilar. Qahramonlar pulga, mansabga, shahvoniy hislarga, adolatga, qasosga bog'lanib qolishlari natijasida adashgan yo'llarga kirib qolishadi.