Geografik mintaqalar va zonalar

Ushbu kitob tabiiy geografiyaning muhim jihatlariga bag'ishlangan bo'lib, geografik zonallik, mintaqaviylik, Yerning tuzilishi va ularning o'zaro bog'liqligini o'rganadi. Kitobda geografik qobiqning zonal va azonal omillari, mintaqalarning shakllanishi, iqlim mintaqalari, balandlik mintaqalari va tabiat zonalari batafsil yoritilgan. Shuningdek, kitobda O'zbekistonning geografik o'rni va uning mintaqaviy xususiyatlari ham ko'rib chiqiladi.

Asosiy mavzular

Geografik mintaqalar va zonalar: Geografik qobiqdagi zonallik sabablari, Yer yuzasining zonal tuzilishi, dengiz va quruqlikning taqsimlanishi, iqlim omillari va relyefning ta'siri. Shuningdek, zonal va azonal omillarning o'zaro ta'siri va ularning geografik qobiqqa ta'siri ham o'rganiladi.
Geografik qobiqdagi zonallikning assimetriyasi: Yerning qutbiy assimetriyasi, shimoliy va janubiy yarim sharlarning farqlari, materiklar va okeanlarning taqsimlanishi, geologik tuzilish va relyefning asimmetriyaga ta'siri. Antisimmetrik ob'yektlar va ularning geografik ahamiyati ham ko'rib chiqiladi.
Geografik mintaqalar va ulardagi zonalarning qisqacha tavsifi: Yer yuzasidagi asosiy iqlim mintaqalari (issiqlik mintaqalari, ekvatorial, subekvatorial, tropik, subtropik, mo'tadil, subarktika, arktika va antarktika mintaqalari) va ularning geografik xususiyatlari. Har bir mintaqaning o'ziga xos iqlim sharoitlari, o'simlik va hayvonot dunyosi, tuproqlari va tabiiy resurslari tavsiflanadi. Shuningdek, balandlik mintaqalari va ularning zonal tuzilishi ham o'rganiladi.
Tabiat zonalligi va tabiat zonalari: Geografik qobiqda tabiat komplekslarining ekvatordan qutblar tomon qonuniy almashinishi, zonallikning asosiy sabablari (issiqlik va namlikning notekis taqsimlanishi, Yerning sharsimonligi, Quyosh nuri va issiqligining notekis taqsimlanishi) va zonalikka ta'sir etuvchi omillar (harorat, bug'lanish, yog'inlar, shamollar, iqlim, nurash va tuproq hosil bo'lish jarayonlari, o'simlik va boshqalar). Ekvatorial mintaqa tabiat zonalari (nam ekvatorial o'rmonlar va bargini to'kadigan doimiy yashil o'rmonlar), subtropik mintaqa tabiat zonalari (subtropik musson o'rmonlari, subtropik doimiy yashil o'rmonlar va butalar, subtropik o'rmon-dasht; subtropik chala cho'l; subtropik cho'llar).