X.To’xtaboyev “Sariq devni minib” romani

Ushbu hujjatda Aniq fanlarga ixtisoslashtirilgan Davlat umumta'lim maktabining ona tili va adabiyot fani o'qituvchisi Nasirova Ziroat tomonidan tayyorlangan "Adabiyot" fanidan 1 soatlik ochiq dars ishlanmasi keltirilgan. Dars X.To'xtaboyevning "Sariq devni minib" romanini o'rganishga bag'ishlangan. Darsning maqsadi asardan parchani tahlil qilish, o'quvchilarni yozuvchi hayotidan ibrat olishga undash, ularning nutqini o'stirish va dunyoqarashini kengaytirishdan iborat. Dars interfaol uslubda, guruhlarda ishlash orqali o'tiladi. Darsda tarqatma materiallar, darslik, yozuvchi asarlari va mavzuga oid slaydlar ishlatiladi. Dars shiori – "Bilimsizlik pand beradi".

Asosiy mavzular

X.To'xtaboyev hayoti va ijodi: Dars ishlanmasida yozuvchining hayoti va ijodi haqida qisqacha ma'lumot beriladi. Jumladan, uning tug'ilgan yili, o'qigan joylari, nashr etilgan asarlari va faoliyat yillari sanab o'tiladi. Masalan, 1933-yilda tug'ilgani, 1949-yilda Qoqon pedagogika bilim yurtini tugatgani, 1955-yilda ToshDU ni tugatgani, "Shoshqaloq", "Sir ochildi", "Sariq devni minib", "Sariq devning o'limi" asarlarini yozgani hamda "Gulxan" va "Yosh kuch" jurnallarida faoliyat ko'rsatgani ta'kidlanadi. 1991-yilda O'zbekiston Xalq yozuvchisi bo'lgani aytiladi.
"Sariq devni minib" romanini tahlili: Dars ishlanmasida asardan parchani tahlil qilish, qahramonlar xarakterini ochish va asar g'oyasini aniqlashga e'tibor qaratiladi. O'quvchilar guruhlarga bo'linib, Hoshimjon timsoliga tasnif berish va asarda berilgan tabiat manzaralarini tasvirlash vazifalarini bajaradilar. Shuningdek, ular asar yuzasidan savollar tuzadilar va "FSMU" texnologiyasi asosida asar g'oyasini umumlashtiradilar. Asar orqali bilim olishning muhimligi, mehnat qilmay turib muvaffaqiyatga erishib bo'lmasligi kabi g'oyalar targ'ib qilinadi.
Hoshimjon obrazi: Hoshimjon asarning bosh qahramoni, 6-sinf o'quvchisi. U ayyor, lofchi, qo'rqoq va quv bola sifatida tasvirlanadi. Biroq u haqgo'y va romantik shaxs sifatida ham namoyon bo'ladi. Hoshimjon maqtov eshitishga intiladi va har doim harakatda bo'ladi. Uning o'ziga xos soddaliklari va sho'xliklari uni kitobxonlarga sevimli qiladi. U o'qishda unchalik ilg'or emas, lekin o'quvchilarda unga nisbatan yomon tuyg'u uyg'onmaydi.
Tabiat tasviri: Asarda sahro, biyobon, cho'l manzaralari, yantoq va sho'ra o'simliklari tasvirlangan. Shuningdek, bog', rog'lar, olmazor, shaftolizor, tokzorlar kabi go'zal tabiat manzaralari ham keltirilgan.