Die Kommunikative Gliederung des Satzes im Deutschen

Ushbu kitob nemis tilidagi gaplarning kommunikativ tuzilishiga bag'ishlangan bo'lib, gap bo'laklarining o'zaro munosabatlari, ularning semantikasi va grammatik determinatsiyasi kabi masalalarni o'rganadi. Praga maktabining g'oyalari asosida tuzilgan bo'lib, gapning tema va rema qismlarini tahlil qilish, kommunikativ maqsadga muvofiq gaplarni tasniflash, so'z birikmalari va gap bo'laklarining rolini aniqlashga qaratilgan. Shuningdek, matn tahlili, uslubiy xususiyatlar va turli lingvistik maktablarning qarashlari ham ko'rib chiqiladi.

Asosiy mavzular

  • Gapning kommunikativ tuzilishi: Gapning kommunikativ tuzilishida tema va rema ajratiladi. Tema – bu tinglovchiga ma'lum bo'lgan axborot, rema esa – yangi axborot. Praga maktabi bu g'oyani rivojlantirgan.
  • Gap turlari: Gaplar maqsadga ko'ra turlarga bo'linadi: darak gaplar, so'roq gaplar, buyruq gaplar va undov gaplar. Har bir tur o'ziga xos xususiyatlarga ega.
  • Gap shakllari: Gaplar tuzilishiga ko'ra turlarga bo'linadi: oddiy gaplar va qo'shma gaplar. Qo'shma gaplar parataksis (bog'lovchisiz) va hipotaksis (bog'lovchili) usulda tuzilishi mumkin.
  • Satz (Gap) tushunchasi: Satz (Gap) tushunchasiga ko'ra har xil maktablar har xil ta'rif bergan lekin gap birlik sifatida struktura tuzilishiga qarab ta'riflanadi