Суғориладиган ерларни меъёрий баҳолаш
Ushbu kitob O'zbekiston Respublikasi Samarqand viloyati Qattaqo'rg'on tumani A.Navoiy massividagi fermer xo'jaliklarining yerlarini me'yoriy baholashni o'rganadi. Kitobda sug'oriladigan yerlarning me'yoriy bahosini hisoblash usullari, tuproq bonitetini aniqlash, daromad me'yorlarini hisoblash, yerning bazaviy me'yoriy bahosini aniqlash va boshqa ko'rsatkichlar keltirilgan.
Asosiy mavzular
- Sug'oriladigan yerlarning me'yoriy bahosini hisoblash: Yer uchastkasining me'yoriy bahosini aniqlash uchun tuproq boniteti, ekinlar strukturasi, hosildorlik, daromad me'yori, qishloq xo'jaligi ishlab chiqarish intensivligi, joylashuv koeffitsienti va boshqa omillar hisobga olinadi. Har bir omilning ta'siri matematik ifodalar orqali aniqlanadi.
- Tuproq bonitetini aniqlash: Tuproq boniteti yerning sifatini baholash uchun ishlatiladigan ko'rsatkichdir. U tuproqning unumdorligi, suv o'tkazuvchanligi, havo almashinuvi va boshqa xususiyatlariga asoslanadi. Tuproq boniteti ballarda ifodalanadi.
- Daromad me'yorlarini hisoblash: Daromad me'yori qishloq xo'jaligi ishlab chiqarishining rentabelligini ko'rsatadigan ko'rsatkichdir. U yerning unumdorligi, ekinlar strukturasi, hosildorlik va mahsulot narxlariga asoslanadi.
- Yerning bazaviy me'yoriy bahosini aniqlash: Yerning bazaviy me'yoriy bahosi yerning joylashuvi, tuproq boniteti, daromad me'yori va boshqa omillarni hisobga olgan holda aniqlanadi. Bazaviy me'yoriy baho yer solig'ini hisoblash uchun ishlatiladi.