Mashina detallari
Ushbu kitob mashinasozlik sohasida ta'lim olayotgan bakalavrlar uchun "Mashina detallari" fanidan ma'ruzalar matnini o'z ichiga oladi. Unda mashinasozlikda qo'llaniladigan detallarni hisoblash usullari, loyihalashga oid ma'lumotlar, yangi materiallar va ulardan tayyorlanadigan detallarning o'ziga xos xususiyatlari haqida ma'lumotlar berilgan.
Asosiy mavzular
- Kirish. Kurs vazifasi. Mashinasozlik va texnikaning rivojlanishi. Mashina detallariga qo'yiladigan asosiy talablar: Fanning vazifasi, boshqa fanlar bilan aloqasi, detallarga qo'yiladigan asosiy talablar, mashina va detal tushunchalari, materiallar va ularning xususiyatlari
- Detallarga ta'sir qiladigan yuklanishlar. Bazaviy davra soni. Mashinasozlikda ishlatiladigan materiallar: Yuklanish turlari, grafiklari, po'lat va cho'yanlar, rangli metallar, plastmassalar, materiallarni tanlashda iqtisodiy omillar
- Paralel va ketma-ket sxemali uzatmalar. Uzatish soni haqida tushuncha. Foydali ish koeffitsienti haqida tushuncha. Mexanizm yuritgichini kinematik hisoblash: Yuritgichlarni tuzilishi va turlari, uzatish soni, foydali ish koeffitsienti, yuritgichni kinematik hisoblash
- Uzatmalar, turlari. Mexanik uzatmalar, turlari. Tishli uzatmalar, turlari. Silindrsimon to'g'ri tishli uzatmalar: Uzatmalar va ularning vazifalari, mexanik uzatmalar, tishli uzatmalar, silindrsimon to'g'ri tishli uzatmalarning afzalliklari va kamchiliklari
- Silindrsimon to'g'ri tishli g'ildirakli geometrik o'lchamlarini aniqlash. Modul tushunchasini kiritish. Silindrsimon uzatmani geometrik o'lchamlarini aniqlash: Tish qadamini hisoblash, tishlar soni, asosiy o'lchamlar, modul orqali ifodalash
- Silindrsimon tishlarini qirqish usullari: Kechirish usuli, obkatka usuli, instrumentol reyka
- G'ildirak tishlarini qirqishda tishlarni tubida qirqilishi. Silindrsimon to'g'ri tishli uzatmada ta'sir qiluvchi kuchlar. Tishlarni emirilishi, turlari: Korrektsiyalash, g'ildirak tishlariga ta'sir qiluvchi kuchlar, tishlarning emirilishi
- Qiya tishli silindrsimon uzatmalar: O'lchamlarni hisoblash, kamchilik va afzalliklari, qo'llanilishi
- Tishlarni yon qoplash koeffitsienti: Tishlarni aniqlash, yon qoplash коэффиценти, kuchlanish buicha hisoblash
- Konussimon tishli uzatmalar: Turlari, qo'llanilishi, geometrik o'lchamlari
- Konussimon uzatmalarda ta'sir etuvchi kuchlar: Plenatar uzatmalar. Tulqinsimon uzatmalar. umumiy tushuncha, Konussimon uzatmalarda ta'sir etuvchi kuchlar
- Chervyakli uzatmalar: turllari . Chervyak va g'ildirak uchun ishlatiladigan materiallar . Uzatmani moylash.
- Taemali uzatmalar: kollanilishi . Taemali uzatma turlari. Uzatmada kollaniladigan taranglovchi moslamalar. Tasma tarmoqlaridagi kuchlar.
- Friksion uzatmalar: ishlatilishi . Uzatma konstrukciyalari . Kinematikasi. Tayyorlash uchun ishlatiladigan materiallar.
- Zakjirli uzatmalar: Zakjirli uzatmalar, kullanilishi . Zakjir turlari. Uzatmani moylanish
- Vallar va oklar: Vallar va oklar, ishlatilishi, tuzilishi. Vallarda ishlatiladigan shponkali tishli va profilli brikmalar, afzalliklari va kamchiliklari, kulanilishi
- Podshipniklar: Turlari. Sirpanish podshipniklar, kullanilishi turlari. Sirpanish podshipnikni moylash. Tayyorlash uchun ishlatiladigan materiallar
- Dumalash podshipniklari: Kullanish . Dumalash podshipniklari , turlari . Dumalash podshipnikni markalanishi. ishlatiladigan materiallar.
- Vallarni biriktirish uchun ishlatiladigan muftalar: Vazifzsi, turlari, tanlash. Doimiy biriktiriladigan: kuzgalmas muftalar, kompensaciyalovchi muftalar. Tuzilishi, kullanilishi soxalari, xisobi. Boshkariladigan muftalar. Tuzilishi, kullanilishi soxalari.
- Birikmalar: Ajraladigan va ajralmaydigan birikmalar. Rezbali birikmalar. Rezbaning asosiy ulchamlari: diametri, kadami, vint chizig \ ining kutarilish burchagi.
- Rezbali detallar: bolt, vint, gayka, shpilka turlari. Boltli birikmani uz-uzidan bushashini oldini olish. Tayyorlash uchun ishlatiladigan materiallar
- Rezba muxtaxkamligini xisoblash.: Yuklama turlicha tasir etganda bolt sterjenini muxtaxkamlikka xisoblash. Bolt sterjeniga y buylab chuzuvchi kuch tasir etganda; bolt sirib tortilgan, bolt sterjeniga tashki kuch tasir etadi.
- Elimlash yullari bilan birikmalar xosil kilish: Sanotda kullanilishi, turlari. Birikmani mustaxkamligi.
- Parchin mixli birikmalar: kullanilishi, turlari . Tayyorlash uchun ishlatiladigan materiallar. Parchin mixli birikma xisobi.
- Tigizlik asosida birikmalar: kullanilishi. Tigizlik birikma xosil kilish texnologiyasi. Tigizlik asosida birikmalarni xisoblash.
- Elektr payvand birikmalar: elektrik konstakt payvandlash, turlari , sanotda kullanilishi.
- Elektr payvand birikmalarini muxtaxkamlikka xisoblash: Xafvsizlik koefficienti . Elektrikontakt payvandlash, turlari, sanotda kullanilishi