Географик қобиқ ва уни ўрганишда табиий географик фанлар тизими
Ushbu matnda geografik qobiq va uni o'rganishda tabiiy geografik fanlar tizimi haqida so'z boradi. Geografik fanlar tizimidagi asosiy tarmoq tabiiy geografiya ekanligi, uning ta'riflari, tuzilishi va vazifalari, shuningdek, regional geografiya va turli tarmoqlarga oid tabiiy geografik fanlar (geomorfologiya, iqlimshunoslik, gidrologiya, okeanologiya, glyatsiologiya, geokriologiya, tuproqlar geografiyasi, biogeografiya) haqida ma'lumot berilgan. Shuningdek, tabiiy geografiyaga yaqin bo'lgan fanlar ham tilga olinadi.
Asosiy mavzular
- Tabiiy geografiyaning ta'rifi va tuzilishi: Tabiiy geografiya Yerning geografik qobig'i, uning tarkibi, tuzilmasi, shakllanishi, rivojlanish xususiyatlari va makonda taqsimlanishi haqidagi fan ekanligi ta'kidlanadi. Uning ichki tuzilmasi umumiy, regional (mintaqaviy) va tarmoqlar bo'yicha geografik fanlardan iboratligi aytiladi.
- Umumiy tabiiy geografiya: Geografik qobiqning tuzilishi, harakati, dinamikasi va evolyutsiyasi qonuniyatlarini o'rganadi hamda hududiy differentsiatsiya muammolarini tadqiq etadi. Shuningdek, hududiy tabiiy geografik birliklarning umumiy tizimi, tasnifi, turlanishi va taksonomiyasi ham uning vazifalaridan hisoblanadi.
- Regional tabiiy geografiya: Muayyan hududlarni, ularning o'ziga xos xususiyatlarini, tabiiy resurslarini, shakllanish an'analari va rivojlanish jarayonlarini o'rganadi. Turli taksonomik darajadagi hududiy birliklar ko'rib chiqiladi.
- Tarmoqqa oid tabiiy geografik fanlar: Geomorfologiya (yer yuzasi relyefi), iqlimshunoslik (iqlim), gidrologiya (quruqlik suvlari), okeanologiya (okean), glyatsiologiya (muzliklar), geokriologiya (muzloq tuproqlar), tuproqlar geografiyasi (tuproqlar), biogeografiya (tirik organizmlar) kabi fanlar haqida qisqacha ma'lumot beriladi.