Молия ва кредит
Ushbu kitob "Moliya va kredit" fanidan o‘quv-uslubiy qo‘llanma bo‘lib, unda moliya, pul muomalasi, banklar faoliyati, soliqlar va kredit tizimi kabi iqtisodiyotning muhim elementlari batafsil yoritilgan. Qo‘llanma talabalar, o‘qituvchilar va iqtisodiyotga qiziquvchilar uchun mo‘ljallangan.
Asosiy mavzular
- Pulning mohiyati va funksiyalari: Pulning kelib chiqishi, funksiyalari (qiymat o‘lchovi, muomala vositasi, jamg‘arish, to‘lov vositasi, jahon pullari) va turlari (haqiqiy, qog‘oz, kredit pullar) batafsil tahlil qilingan. Pul ekvivalentlari va ularning evolyutsiyasi ko‘rib chiqilgan.
- Pul muomalasi va pul tizimi: Pul muomalasining mohiyati, naqd va naqd bo‘lmagan pul muomalasi, pul tizimining elementlari (pul birligi, emisiya tartibi, narxlar masshtabi va hokazo), pul massasi va uning tarkibi, inflyatsiya va unga qarshi kurash choralari yoritilgan.
- Moliya va moliya tizimi: Moliyaning iqtisodiy mohiyati, funksiyalari (taqsimlash, nazorat), qayta ishlab chiqarishdagi roli, moliya tizimining tuzilishi va uning asosiy bo‘g‘inlari, moliya siyosati va uni amalga oshirish yo‘llari ko‘rsatilgan.
- Davlat byudjeti: Davlat byudjetining mohiyati, funksiyalari, daromad va xarajatlar tarkibi, byudjet taqchilligi va uni bartaraf etish usullari, O‘zbekiston byudjet tizimining xususiyatlari bayon etilgan.
- Soliqlar va davlat soliq tizimi: Soliqlarning mohiyati, funksiyalari (fiskal, iqtisodiy), soliq tizimining elementlari, soliq stavkalari, soliq turlari (to‘g‘ri, egri), O‘zbekiston soliq islohotlarining asosiy yo‘nalishlari ochib berilgan.
- Kredit va kredit munosabatlari: Kreditning mohiyati, funktsiyalari, kredit munosabatlarining sub’ektlari, kreditning asosiy tamoyillari, kredit turlari va O‘zbekistonda kredit tizimini rivojlantirish masalalari yoritilgan.
- Kredit tizimi va uning tashkililiy tarkibi: Kredit tizimining tuzilishi: bank va nobank kredit tashkilotlari. Markaziy bankning roli, faoliyati va vazifalari, O‘zbekiston Respublikasi Markaziy bankining pul-kredit siyosati ko‘rib chiqilgan.
- Tijorat banklari va ularning operatsiyalari: Tijorat banklarining roli, aktiv va passiv operatsiyalari, komission va trast operatsiyalari, banklarning korrespondentlik aloqalari tahlil qilingan.
- O'zbekiston Respublikasining birja tizimi: Birja tizimining tuzilishi, O‘zbekistonda birja tizimini shakllantirish xususiyatlari, xususiylashtirish va O‘zbekiston Respublikasi fond birjasining roli, valyuta, tovar va mehnat birjalari haqida ma'lumotlar berilgan.