Geologiya fani va uning aloxida bulimlari haqida umumiy ma'lumot

Ushbu kitob geologiya fanining turli sohalarini qamrab olgan bo'lib, talabalarga va geologiya bilan qiziquvchilarga mo'ljallangan.

Asosiy mavzular

  • Geologiya fanining mohiyati va uning bo'limlari: Geologiya fanining ta'rifi, yerning tuzilishi, rivojlanish tarixi, geologiyaning boshqa fanlar bilan aloqasi, geologiya fanining sohalari (mineralogiya, petrografiya, paleontologiya, geofizika, stratigrafiya, geotektonika, gidrogeologiya, tuproqshunoslik, foydali qazilmalar geologiyasi, geomorfologiya, strukturali geologiya, fizik geologiya, litogenez, injenerlik geologiyasi) haqida ma'lumot berilgan.
  • Yer haqida umumiy ma'lumotlar va Yerning rivojlanish tarixi: Quyosh sistemasi, Yer sharining tuzilishi va o'lchamlari, Yerning ichki tuzilishi va kimyoviy tarkibi, Yer qobig'ining issiqlik rejimi batafsil yoritilgan.
  • Minerallar: Ularning xossalari va hosil bo'lishi: Tabiatda uchraydigan minerallar turlari, ularning xossalari, hosil bo'lishi, Maos shkalasi va minerallar qattiqligini aniqlash kabi muhim ma'lumotlar berilgan.
  • Minerallarning tasnifi, jins hosil qiluvchi va ruda minerallar: Minerallarning asosiy tasnifi, jins hosil qiluvchi minerallar, ruda hosil qiluvchi minerallar va ularning xarakteristikalari keltirilgan.
  • Geoxronologiya va geologik yosh haqida ma'lumot: Yer yoshini aniqlash usullari (nisbiy va mutlaq geoxronologiya), geoxronologik jadval, Yerning rivojlanish tarixi muhokama qilingan.
  • Geologik jarayonlar haqida umumiy ma'lumot: Geologik jarayonlar turlari (ekzogen va endogen), nurash jarayoni, atmosferaning yer po'stiga ta'siri oqibatida sodir bo'ladigan jarayonlar haqida ma'lumotlar keltirilgan.
  • Shamol, oqar suvlar va muzliklarning geologik ishi: Shamol ta'sirida sodir bo'ladigan jarayonlar, oqar suvlarining geologik ishi mohiyati, tashqi kuchlar ta'sirida hosil bo'luvchi yotqiziqlar yoritilgan.
  • Dengiz, ko'l va botqoqliklarning geologik ishi: Dengiz, ko'l va botqoqliklarning geologik faoliyati, ularning yotqiziqlari va litosfera sathini o'zlashtirishdagi ahamiyati haqida ma'lumot berilgan.
  • Yer osti suvlari va muzliklarning geologik ishi: Yer osti suvlarining hosil bo'lishi, tarqalishi, harakati va ularning geologik ishi, muzliklarning shakllanishi va oqibatlari muhokama qilingan.
  • Cho'kindi tog' jinslari: Cho'kindi tog' jinslarining hosil bo'lish jarayonlari, turlari, tarkibi va ahamiyati ko'rib chiqilgan.
  • Endogen geologik jarayonlar: Intruziv magmatizm: Endogen jarayonlarning mohiyati, intruziv magmatizm, uning shakllari, magma va uning tarkibi haqida ma'lumot berilgan.
  • Effuziv magmatizm: Vulkanizm: Effuziv magmatizm mohiyati, shakllari, vulkanlar turlari va effuziv tog' jinslari haqida batafsil bayon etilgan.
  • Metamorfizm va metamorfik tog' jinslari: Metamorfizm jarayoni va tiplari, metamorfik zonalari va tog' jinslarining xususiyatlari keltirilgan.
  • Yer qobig'ida sodir bo'ladigan tektonik harakatlar: Yer qobig'idagi tektonik harakatlar, burmalanish va yorilish harakatlari, stratigrafik usul hamda geoxronologiya haqida ma'lumot berilgan.
  • Geosinklinal va platforma viloyatlari haqida umumiy tushuncha: Geosinklinal va platforma tushunchalari, ularning tuzilishi va farqlari ko'rsatilgan.
  • Foydali qazilmalarni qidirish va razvedka qilishning asoslari: Foydali qazilmalarni qidirish bosqichlari va ularning vazifalari muhokama qilingan.
  • Foydali qazilma konlarini sanoat va genetik tiplari: Foydali qazilma kon zaxiralari va sanoat turlari batafsil ko'rib chiqilgan.
  • Foydali qazilmalarning razvedkasi va sanoat turlarini baholash: Mukammal razvedkaning asosiy maqsadi, kon korzonalarini loyihalash uchun foydali qazilma sifatidagi zaxiralar haqida ma'lumotni aniqlashdan iborat.
  • Foydali qazilmalarni qidirish usullari: Geologik-bashoratlash, qidirish va qidiruv-razvedka ishlari va ularning davrlari batafsil yoritilgan.
  • Foydali qazilma konlarini razvedka qilishning asosiy usullari va vazifalari: Qidiruv baxolash ishlari va uning vazifalari keltirib utilgan.
  • Qidirish va razvedka qilishning geologik hujjatlashtirish: Mufassal qidiruvlar va razvedka natijasida geologik hisobot tuzishning qoidalari keltirilgan.
  • Gidrogeologiya fani va uning asosiy vazifalari: Gidrogeologiya fanining ta'rifi, bo'limlari, asosiy vazifalari va vazifalarning bajarilish usullari batafsil yoritilgan.
  • Yer osti suvlarining kelib chiqishi va tasnifi: Yer osti suvlari paydo bo'lishi va tasnifi to'g'risida umumiy ma'lumot berilgan.
  • Yer osti suvlarining fizik xususiyatlari va kimyoviy tarkibi: Yer osti suvlarining fizik xossalari (tiniqligi, rangi, xidi, ta'mi, harorati) va kimyoviy tarkibi tahlil qilingan.
  • Yer osti suvlarining balansi va zaxirasi: Yer osti suvlari balansi uning rejimi bilan uzviy bog'liqligi asosida tushuntirilgan
  • Gidrogeologik izlanish usullari: Turli gidrogeologik sharoitda o'tkaziladigan gidrogeologik qidiruv ishlari ta'riflangan.
  • Tog’ jinslarining tarkibi va tuzilishini injenerlik –geologiyasining ahamiyati.: Tog’ jinslarining tarkibi, tuzilishi va ularning qazilmalar kon qazish va tuzilishida e’tiborga olinadigan jihatlari yoritilgan.
  • Geologik va injener –geologikjarayonlar.: Injenerlik geodinamikasi planetamizning ichi va tashqarisida sodir bo’ladigan geologik jarayonlarni o’rganadi.