«Макроиктисодиёт» фани буйича маърузалар матни

Ushbu kitob O'zbekiston Respublikasi Oliy va O'rta Maxsus Ta'lim vazirligi tomonidan tasdiqlangan "Makroiqtisodiyot" fanidan o'quv-uslubiy materiallarni o'z ichiga oladi. Unda makroiqtisodiyotning asosiy tushunchalari, makroiqtisodiy beqarorlik, davlatning iqtisodiyotga aralashuvi, pul bozori va valyuta kursi kabi mavzularga oid ma'lumotlar keltirilgan. Materiallar O'zbekiston iqtisodiyoti va jahon tajribasi asosida yoritilgan.

Asosiy mavzular

• Makroiqtisodiyot fanining predmeti, obyekti va uning ahamiyati: Makroiqtisodiyot va mikroiqtisodiyot tushunchalari, makroiqtisodiyot fanining predmeti va obyekti, resurslar, mahsulotlar, daromadlar va xarajatlarning doiraviy aylanishi, ochiq va yopiq iqtisodiyot tushunchalari yoritiladi.
• Asosiy makroiqtisodiy ko'rsatkichlar va ularni hisoblash: Makroiqtisodiy holatni aks ettiruvchi asosiy ko'rsatkichlar, YaMM hisoblashning asosiy shartlari, YaMM xarajatlar va daromadlar bo'yicha hisoblash, milliy hisobchilik tizimidagi boshqa ko'rsatkichlar va ular o'rtasidagi nisbat, nominal va real YaMM kabi masalalar ko'rib chiqiladi.
• Makroiqtisodiy beqarorlik: Iqtisodiy davrlar va iqtisodiy tebranishlarning sabablari, mehnat bozori, ishsizlik tushunchasi, uning turlari, o'lchanishi va to'la bandlik, ishsizlikning iqtisodiy oqibatlari, inflyatsiyaning mohiyati, turlari va hisoblash usullari, inflyatsiya va ishsizlik, Fillips egri chizig'i kabi mavzularni o'z ichiga oladi.
• AD-AS modeli: AD (Aggregate Demand) - AS (Aggregate Supply) modeli tushunchasi, AD egri chizig'i va unga ta'sir etuvchi omillar, AS egri chizig'i va unga ta'sir etuvchi omillar, AD-AS modellarida narxlar va milliy ishlab chiqarish real hajmining muvozanatli darajasi masalalari ko'riladi.
• Keyns makroiqtisodiy muvozanat nazariyasi: Klassik iqtisodchilarning iqtisodiy muvozanat nazariyasi, Keynsning iqtisodiy muvozanat nazariyasi, klassik iqtisodchilar va keynschilarning iqtisodiy muvozanat nazariyalarida jami talab va uning o'zgarishi, Keynsning bandlik nazariyasi kabi savollar yoritiladi.
• Pul bozori: Pul tushunchasi, uning funktsiyalari va pul agregatlari, pul taklifi va talabi nazariyasi, pul bozori, pul-kredit tizimi va pul multiplikatori kabi mavzular ko'rib chiqiladi.
• Bo`zor iqtisodiyotida Davlat: Davlatning iqtisodiy funktsiyalari va uning bozor iqtisodiyoti rivojlanishiga aralashuvining zarurligi, davlat tomonidan yuritiladigan makroiqtisodiy siyosatlarining ko'rinishlari, resurslar va daromadlarni ijtimoiy manfaatlarni e'tiborga olgan holda qayta taqsimlash, davlatning iqtisodiyotga aralashuvi va uning o'sishi kabi masalalarni qamrab oladi.
• Savdo siyosati: Xalqaro savdo rivojlanishining ahamiyati va uning asosiy ko'rinishlari, tashqi savdo kontraktlarini tuzish va ularning turlari, bojxona tariflari nazariyasi, bojxona tariflarining ishlab chiqaruvchilarga, iste'molchilarga va mamlakat aholisi turmush darajasiga ta'siri, import kvotalari va litsenziyalarini taqsimlash uslublari, demping va dempingga qarshi tadbirlar yoritilgan.
• Valyuta kursi: Valyuta kursi tushunchasi va valyuta ayirboshlash zaruriyati, valyuta bozori, valyuta kursini aniqlovchi omillar, valyuta kursini aniqlash masalalari bayon etilgan.