«Транспорт иншоотларида қидирув ишлари» фанидан амалиёт дарслари учун услубий қўлланма
Kitobda avtomobillarning tuzilishi, ishlash prinsipi, asosiy qismlari va tizimlari batafsil yoritilgan. Shuningdek, ixtisoslashtirilgan transport vositalarining xususiyatlari va ularning qo'llanilishi sohalari ham ko'rib chiqilgan.
Asosiy mavzular
- Transport vositalarining tuzilishi va umumiy ma'lumotlar: Ushbu mavzuda transport vositalarining turlari, ularning vazifalari va umumiy tuzilishi haqida ma'lumot beriladi. Avtomobilning asosiy qismlari (kuzov, dvigatel, shassi) va ularning vazifalari tahlil qilinadi. Transport vositalarining klassifikatsiyasi, modellari va modifikatsiyalari ko'rib chiqiladi.
- Dvigatelning tuzilishi va ishlash prinsipi: Mavzuda ichki yonuv dvigatellarning turlari, ularning tuzilishi va ishlash prinsipi batafsil yoritiladi. Dvigatelning asosiy qismlari (silindr bloki, pistonlar, tirsakli val, gaz taqsimlash mexanizmi) va ularning vazifalari ko'rsatiladi. Dvigatelning asosiy texnik ko'rsatkichlari (quvvati, aylanuvchan momenti, yonilg'i sarfi) tahlil qilinadi.
- Kuch uzatmasi: Ushbu mavzu kuch uzatmasining vazifasi va turlarini (mexanik, gidromexanik, elektr) ko'rib chiqadi. Kuch uzatmasining asosiy qismlari (ilashish muftasi, uzatmalar qutisi, kardan uzatmasi, asosiy uzatma, differentsial) va ularning vazifalari tahlil qilinadi.
- Yurish qismi va osma: Mavzuda transport vositalarining yurish qismi va osmasining vazifasi, tuzilishi va turlari yoritiladi. Osmaning asosiy qismlari (ressorlar, prujinalar, amortizatorlar) va ularning vazifalari ko'rib chiqiladi. Osmaning kinematik xususiyatlari tahlil qilinadi.
- Rul boshqarmasi: Ushbu mavzu rul boshqarmasining vazifasi, tuzilishi va turlarini ko'rib chiqadi. Rul mexanizmining asosiy qismlari va ularning vazifalari tahlil qilinadi. Rul yuritmasining tuzilishi va ishlash prinsipi yoritiladi.
- Tormoz tizimi: Mavzuda tormoz tizimining vazifasi va turlari (ish tormozi, zaxira tormozi, to'xtatib turish tormozi) yoritiladi. Tormoz mexanizmlarining turlari (barabanli, diskli) va ularning tuzilishi tahlil qilinadi. Tormoz yuritmasining tuzilishi va ishlash prinsipi ko'rib chiqiladi.
- Kuzov va kabina: Ushbu mavzuda transport vositasining kuzovi va kabinasining vazifasi va turlari ko'rib chiqiladi. Yengil avtomobillar kuzovlarining asosiy turlari (sedan, kupe, xetchbek, universal) va ularning xususiyatlari yoritiladi. Yuk avtomobillarining kuzovi va kabinasining tuzilishi tahlil qilinadi.
- Ixtisoslashtirilgan transport vositalari: Mavzuda ixtisoslashtirilgan transport vositalarining (samosvallar, sisternalar, furgonlar) vazifasi va turlari ko'rib chiqiladi. Ularning tuzilishi va ish jarayoni batafsil yoritiladi. Uzun o'lchamli, og'ir vaznli va qurilish konstruksiyalarini tashuvchi avtopoyezdlar tahlil qilinadi.