Farmatsiya yo’nalishi 1-kurs talabalari uchun

Ushbu kitob "Birinchi tibbiy yordam" fanidan farmatsiya yo'nalishi 1-kurs talabalari uchun o'quv-uslubiy qo'llanma hisoblanadi. U O'zbekiston Respublikasi Sog'liqni Saqlash Vazirligi tomonidan tasdiqlangan va Toshkent farmatsevtika institutida ishlab chiqilgan. Qo'llanma tibbiy yordam ko'rsatishning asosiy usullarini, bemorlarni parvarish qilish, jarohatlar, zaharlanishlar va boshqa favqulodda holatlarda birinchi yordam ko'rsatish bo'yicha ma'lumotlarni o'z ichiga oladi. Shuningdek kitobda aseptika, antiseptika, desmurgiya, reanimatsiya kabi muhim tushunchalar ham yoritilgan. Har bir mavzu bo'yicha vaziyatli masalalar va testlar keltirilgan.

Asosiy mavzular

Bemorlarni parvarish qilish: Bemorlarning umumiy ahvolini baholash, tana haroratini, pulsni va arterial bosimni o'lchash, teri va og'iz bo'shlig'ini parvarishlash, yotoq yaralarining oldini olish kabi usullar ko'rib chiqiladi.
Davolash muolajalari: Dorilarni tanaga kiritish usullari (enteral va parenteral), in'ektsiya usullari, huqna turlari, banka va gorchichniklar qo'yish, me'dani yuvish kabi muolajalar batafsil tushuntirilgan.
Desmurgiya: Bog'lamlarning turlari, ularni qo'yish texnikasi, bosh, ko'krak qafasi, tana va oyoq-qo'llarga ishlatiladigan yumshoq bog'lamlar haqida ma'lumot berilgan.
Aseptika va antiseptika asoslari: Jarrohlik asboblari va materiallarni sterillash, qo'l yuvish usullari, antiseptik va dezinfektsiyalovchi moddalar ko'rib chiqiladi.
Jarohatlar va ularning turlari: Jarohatlarning tasnifi, belgilari, birinchi tibbiy yordam tadbirlari, jarohatlarni davolash printsiplari va asoratlari keltirilgan.
Qon oqishi va uni to'xtatish: Qon oqishining turlari, belgilari, tashqi va ichki qon oqishida birinchi tibbiy yordam tadbirlari, qon quyish usullari va qon guruhlari haqida ma'lumot berilgan.
Sovuq olish, kuyish va ularning turlari: Sovuq olish va kuyishning darajalari, ularda ko'rsatiladigan birinchi tibbiy yordam tadbirlari, davolash usullari tushuntirilgan.
Shikastlanishlar: Yumshoq to'qimalarning shikastlanishi, uzoq vaqt bosilib qolish sindromi, birinchi tibbiy yordam tadbirlari ko'rsatilgan.
Bosh miya shikastlanishi va ularning turlari: Bosh miya chayqalishi, miya ezilishi, kalla suyagi sinishi kabi shikastlanishlar va ularda birinchi tibbiy yordam ko'rsatish usullari keltirilgan.
Chiqish va sinishlar: Suyak sinishi va chiqishining asosiy belgilari, turlari, immobilizatsiya qoidalari va birinchi tibbiy yordam ko'rsatish usullari bayon etilgan.
O'tkir va surunkali jarrohlik infektsiyalari: Furunkul, karbunkul, limfadenit, abtsess, flegmona kabi yiringli infektsiyalar, sepsis, qoqshol kabi kasalliklar va ularda birinchi tibbiy yordam ko'rsatish usullari keltirilgan.
O'tkir jarrohlik kasalliklar: Appenditsit, xoletsistit, pankreatit, peritonit, ichak tutilishi, me'da va o'n ikki barmoqli ichak yara kasalliklari va ularda birinchi tibbiy yordam ko'rsatish usullari bayon etilgan.
O'tkir terapevtik kasalliklar: Stenokardiya, miokard infarkti, yurak astmasi, bronxial astma, o'pka shishi, gipertonik kriz, buyrak sanchig'i, tutqanoq kabi kasalliklar va ularda birinchi tibbiy yordam ko'rsatish usullari bayon etilgan.
Zaharlanishlar: Turli zaharlanishlar (ilon chaqishi, chayon, qoraqurt, pestitsid, zaharli o'simliklar) belgilari va ularda birinchi tibbiy yordam ko'rsatish usullari keltirilgan.
Reanimatsiya: Terminal holatlar (agony, klinik o'lim), o'tkir nafas yetishmovchiligi, yurak yetishmovchiligi, reanimatsiya tadbirlari, elektr toki urganda reanimatsiya usullari bayon etilgan.