Физикавий-кимёвий ўлчашлар

Ushbu kitob "Fizikaviy-kimyoviy o'lchashlar" fanidan ma'ruzalar matnlarining to'plamidir. Unda o'lchash nazariyasi va texnikasi, xalq xo'jaligidagi ahamiyati, standartlashtirish va sertifikatlashtirish kabi mavzular yoritilgan. Shuningdek, turli moddalarning tarkibi, xossalari, namligi va boshqa fizikaviy-kimyoviy xususiyatlarini o'lchash usullari va asboblari ko'rib chiqiladi. Kitob talabalar va mutaxassislarga mo'ljallangan.

Asosiy mavzular

O'lchash nazariyasi, texnikasi va xalq xo'jaligidagi ahamiyati: O'lchashning asosiy tamoyillari, turlari, xalq xo'jaligida tutgan o'rni, fanning rivojlanishidagi ahamiyati, o'lchash vositalariga qo'yiladigan talablar va ularni qo'llash sohalari.
Qadimgi o'lchovlar va o'lchash birliklari: Markaziy Osiyo hududidagi qadimgi o'lchovlar, ularning kelib chiqishi, rivojlanishi va hozirgi kundagi ahamiyati. Sharq va G'arb falsafasining o'lchash nazariyasiga ta'siri.
O'lchash texnikasidagi asosiy aksiyomalar va postulatlar: O'lchashning fundamental qonuniyatlari, ularga rioya qilishning ahamiyati, natijalarning aniqligi va xatoliklar, o'lchash vositalarining turlari.
Suyuqliklarning zichligini o'lchash: Zichlik tushunchasi, o'lchash usullari (qalqovuchli, gidrostatik, radioizotopli), zichlik o'lchagichlarning tuzilishi va ishlash tamoyillari.
Suyuqliklarning qovushqoqligini o'lchash: Qovushqoqlik tushunchasi, dinamik va kinematik qovushqoqlik, o'lchash usullari (kapillyar, rotatsion, tebranishli), viskozimetrlarning turlari va qo'llanish sohalari.
Gazlarning tarkibini analiz qilish: Gaz analizatorlarining turlari (kimyoviy, termokondaktometrik, xromatografik, mass-spektrometrik), ularning tuzilishi, ishlash tamoyillari va qo'llanish sohalari. Gaz aralashmalarining tarkibini aniqlash usullari.
Suqliklarning tarkibini analizi: Suyuqlik tarkibini analiz qilishning turli xil metodlari va uskunalar. Termak kimyoviy tahlil. Suvning asosiy molekulayir qonuniyatlarini tahlil qilish usullari.
Moddalarning namligini aniqlash: Namlik tushunchasi, absolyut va nisbiy namlik, o'lchash usullari (psixometrik, kondensatsion, sorbsion, termogravimetrik), namlik o'lchagichlarning turlari va qo'llanish sohalari.
Mahsulot sifatini baholash: Mahsulot sifati tushunchasi, uning ko'rsatkichlari, sifatni boshqarish tizimi, mahsulotning raqobatbardoshligi, sifatni baholash usullari (differentsial, kompleks, statistik).