Ижтимоий фалсафа

Ushbu hujjat Oʻzbekiston Respublikasi xalq taʼlimi tizimi tomonidan tasdiqlangan “Ijtimoiy falsafa” fanidan maʼruzalar matnidir. Unda jamiyat, inson, ijtimoiy taraqqiyot, madaniyat, qadriyatlar, fuqarolik jamiyati va jahon цивилизацияsi kabi tushunchalar falsafiy nuqtai nazardan yoritilgan. Matnda talabalarning bilim olishi uchun qo'llanmalar, savollar va adabiyotlar ro'yxati berilgan.

Asosiy mavzular

Ijtimoiy falsafa fanining bahs mavzusi va vazifasi: Ijtimoiy falsafaning predmeti, o'rganish obyekti, falsafa va ijtimoiy falsafa o'rtasidagi aloqa, ijtimoiy falsafaning asosiy tushunchalari va tamoyillari, ijtimoiy falsafaning jamiyat hayotidagi o'rni va funksiyalari ko'rib chiqilgan.
Ijtimoiy falsafa tarixi: Qadimgi Sharqda, Qadimgi Yunon falsafasida, O'rta Osiyo mutafakkirlarining asarlarida, G'arb O'rta asrlar va yangi davr ijtimoiy falsafasida ijtimoiy falsafiy qarashlar tarixi o'rganilgan.
Jamiyat – yaxlit tizim sifatida: Jamiyatning mohiyati, jamiyat hayoti, uning asosiy sohalari, axborotlashgan jamiyat va fuqarolik jamiyati tushunchalari, O'zbekistonda barpo etilayotgan erkin fuqarolik jamiyati kabi masalalar ko'rilgan.
Jamiyat hayoti va taraqqiyotining tabiiy va ijtimoiy omillari: Falsafa va fan tarixida jamiyat, tabiat, inson orasidagi bog'liqlik, tabiat va jamiyat o'rtasidagi uzviy aloqadorlik, geografik muhit va uning jamiyatga ta'siri kabi mavzularni o'z ichiga oladi.
Jamiyatning iqtisodiy hayoti: Jamiyat iqtisodiy hayotining asosi, moddiy iqtisodiy ishlab chiqarish, ishlab chiqarish munosabatlari va ularning o'ziga xos tomonlari, bozor munosabatlari va mulkchilikning xilma-xil shakllari muhokama qilingan.
Jamiyatning ijtimoiy hayoti: Ijtimoiy hayotning tarkibi va asosiy elementlari, jamiyatning etnik va demografik tarkibi, jamiyatning sinfiy va ijtimoiy tarkibi, jamiyatning ma'lumoti va kasbiy tarkibi haqida ma'lumot berilgan.
Jamiyatning siyosiy hayoti: Jamiyatning siyosiy hayoti, siyosiy tizimi, davlat – jamiyat siyosiy tizimining asosi, jamiyat siyosiy tizimida siyosiy partiyalar, jamoat tashkilotlarining o'rni, demokratik huquqiy davlat va erkin fuqarolik jamiyati kabi mavzular yoritilgan.
Jamiyat ma'naviy hayoti: Jamiyatning ma'naviy hayoti, asosiy tarkibiy elementlari, ijtimoiy ong jamiyat ma'naviy hayotining asosi, ijtimoiy ong shakllari, milliy g'oya va mafkura haqida ma'lumotlar berilgan.
Fan: Fan ijtimoiy ong shakli sifatida, fanning asosiy turkumlari, hozirgi zamon fani va uning o'ziga xos xususiyatlari, O'zbekistonda mustaqillik sharoitida ilm-fan rivojlanishining asosiy yo'nalishlari ko'rib chiqilgan.
Madaniyat va qadriyatlar: Madaniyat va qadriyat tushunchasi, mazmun – mohiyati, moddiy – ma'naviy, madaniyat va qadriyatlar, madaniyatning jamiyat taraqqiyotida tutgan o'rni, qadriyatlar tizimi va ko'rinishlari yoritilgan.
Fuqarolik jamiyat: Fuqarolik jamiyati, uning tuzilishi, fuqarolarning o'z –o'zini boshqarish organlari, O'zbekistonda fuqarolik jamiyatini barpo etishning o'ziga xos tomonlari ko'rib chiqilgan.
Inson. Shaxs: Inson, uning mohiyati va faoliyati, inson muammosining falsafa tarixida qo'yilishi, inson, individ, shaxs, individuallik tushunchalari kabi masalalar ochib berilgan.
Jamiyat va shaxs: Jamiyat va shaxsning o'zaro munosabatlari, jamiyatning shaxsga ta'siri, shaxsning jamiyatga ta'siri, mustaqil shaxs kabi mavzular ko'rib chiqilgan.
Ijtimoiy taraqqiyot: Ijtimoiy taraqqiyot, tarixiy jarayon sifatida, ijtimoiy taraqqiyot, progress tushunchasi, ijtimoiy taraqqiyot haqidagi qarashlar, ijtimoiy taraqqiyot qonunlari kabi masalalar ochib berilgan.
Ijtimoiy taraqqiyotning subyektlari va harakatlantiruvchi kuchlari: Ijtimoiy taraqqiyot, uning subyektlari, manfaati va ehtiyojlar ijtimoiy taraqqiyotni harakatlantiruvchi kuchi, xalq ommmasi tarix ixjodkori, milliy ozodlik harakatlari va ijtimoiy taraqqiyot masalalari ko'rilgan.
Sivilizatsiya: Sivilizatsiya, uning o'ziga xos xususiyatlari, Sharq va G'arb sivilizatsiyasi, hozirgi zamon jahon sivilizatsiyasi kabi masalalar yoritilgan.
O'zbekistonning jahon sivilizatsiyasiga qo'shilib borishi: Jahon sivilizatsiyasi, jahon hamjamiyati, O'zbekistonning jahon hamjamiyatiga integratsiyalashuvi masalalari tahlil qilingan.
Ijtimoiy bilish. Jamiyatni ilmiy bilish va boshqarish: ijtimoiy bilish, uning tarkibi, ijtimoiy bilish subyekti va obyekti, jamiyatni ilmiy bilish, empirik va nazariy bilish, nazariy bilish va uning metodlari yoritilgan.