Hujayraning tashqi tuzilishi
Ushbu kitob "Hujayraning tashqi tuzilishi"ga bag'ishlangan bo'lib, oliy o'quv yurtlarining biologiya fakulteti talabalari uchun mo'ljallangan. U hujayrani tekshirish usullari, hujayra membranasi, organoidlar (sentrosoma, Golji kompleksi, mitoxondriylar, lizosomalar, endoplazmatik to'r, ribosomalar, mikronaychalar, plastidalar) tuzilishini o'rganishga qaratilgan amaliy mashg'ulotlar uchun uslubiy qo'llanma hisoblanadi. Qo'llanmada optik va elektron mikroskopiya usullari, sitofizikaviy usullar hamda turli organoidlarning tuzilish sxemalari, elektron mikroskopik suratlari keltirilgan.
Asosiy mavzular
- Hujayrani tekshirish usullari: Optik (yorug'lik mikroskopiyasi, ultrabinafsha, lyuminestsent, fazokontrastik mikroskopiya), sitofizikaviy (radioavtografiya), elektron mikroskopiya usullari, ularning afzalliklari va qo'llanilishi.
- Hujayra membranasi: Membrana tuzilishi (oqsil, lipid molekulalari), plazmatik membrana modellari (molekulyar, suyuqlik-mozaika), membranalararo aloqalar (oddiy, tishsimon, zich, desmosoma, tirqishsimon), membrananing o'tkazuvchanligi, pinotsitoz va fagositoz hodisalari.
- Sentrosoma: Tuzilishi (sentriolalar, diplosoma, sentrosfera, astrosfera), mitoz bo'linishda tutgan o'rni.
- Golji kompleksi: Tuzilishi (sisternlar, mikropufakchalar, vakuolalar), funksiyasi (sekresiya jarayoni), elektron mikroskopik tasvirlari.
- Mitoxondriylar: Tuzilishi (tashqi va ichki membrana, kristlar, matriks), energetik sistemaning roli.
- Lizosomalar: Turlari (haqiqiy, prolizosomalar, polizosomalar; birlamchi, ikkilamchi), funksiyasi (hujayra ichida hazm qilish), hosil bo'lish jarayonlari (fagositoz, pinotsitoz).
- Endoplazmatik to'r: Turlari (silliq, donachali), tuzilishi, ribosomalar bilan aloqasi, hujayradagi vazifasi.
- Ribosomalar: Tuzilishi (katta va kichik subbirliklar), tarkibi (r-RNK, oqsil), funksiyasi (oqsil sintezi).
- Mikronaychalar: Tuzilishi (tubilin subbirligi), joylashuvi, hujayra shaklini saqlashdagi roli.
- Plastidalar: Turlari (leykoplastlar, xloroplastlar, xromoplastlar), tuzilishi (tashqi va ichki membrana, stroma, lamella, qirralar, tilakoidlar), funksiyasi, xilma-xilligi.