Мантиқ (услубий қўлланма)

Ushbu kitob mantiq fanining asosiy tushunchalari, qonunlari va usullarini o'rganishga bag'ishlangan. Kitobda mantiqning bilish jarayonidagi o'rni, tafakkur shakllari, xulosalar chiqarish usullari va argumentatsiya nazariyasi kabi masalalar ko'rib chiqilgan.

Asosiy mavzular

• Mantiq fanining predmeti va to'g'ri fikrlashning asosiy formal qonunlari: Mantiq fanining o'rganish obyekti, bilish jarayonida mantiqning roli, tafakkur shakllari (tushuncha, hukm, xulosa), to'g'ri fikrlash qonunlari (ayniyat, zidiyat, uchinchisi istisno, yetarli asos).
• Tushunchalar orasidagi mantiqiy munosabatlar: Tushunchalarning turlari (taqqoslanadigan va taqqoslanmaydigan, sig'ishadigan va sig'ishmaydigan), mantiqiy amallar (qo'shish, ko'paytirish, inkor qilish), tushunchalarni bo'lish va ta'riflash.
• Tushuncha – mantiqiy tafakkur shakli sifatida: Tushunchaning mohiyati, shakllanish usullari (taqqoslash, analiz, sintez, mavhumlashtirish, umumlashtirish), mazmuni va hajmi.
• Hukm. Hukmning mohiyati, tarkibi va tuzilishiga ko'ra turlari: Hukmning ta'rifi, tarkibi (subyekt, предикат, bog'lama), turlari (sodda va murakkab, tasdiqlovchi va inkor etuvchi, yakka, xususiy, umumiy).
• Xulosa chiqarish va uning mohiyati. Induktiv va deduktiv xulosa chiqarish: Xulosa chiqarishning ta'rifi, tarkibi (asoslar, хулоса), turlari (induktiv va deduktiv), deduktiv xulosa chiqarishning shakllari (sillogizm).
• Anologiyaning mohiyati. Anologiya bo'yicha xulosa chiqarish. Argumentlash nazariyasi: Anologiya usuli bilan хулоса chiqarish, аргументлаш (далиллаш) ва исботлаш, раддия.