Сопротивление материалов
Ushbu kitob "Materiallar qarshiligi" kursiga oid masalalarni o'z ichiga olgan o'quv qo'llanmadir. Unda turli muhandislik tuzilmalarining mustahkamligi va deformatsiyalanishini aniqlash bo'yicha misollar keltirilgan. Qo'llanma, asosan, qurilish sohasida tahsil olayotgan talabalarga mo'ljallangan bo'lib, ularga hisoblash-grafik ishlarini bajarishda yordam beradi.
Asosiy mavzular
- Nosinmetrik kesimlarning inersiya momentlari: Ushbu mavzu nosimmetrik kesimlarning og'irlik markazini aniqlash, markaziy o'qlarga nisbatan o'q va markazdan qochma inersiya momentlarini hisoblash, bosh inersiya o'qlarining holatini aniqlash va bosh inersiya momentlarining qiymatlarini hisoblashni o'z ichiga oladi.
- Cho'zilish va siqilishda sterjenlarni hisoblash: Ushbu mavzu tayanch kesimlarida reaksiya kuchlarini aniqlash, sterjenning ko'ndalang kesimlarida hosil bo'ladigan bo'ylama kuchlar, normal kuchlanishlar va deformatsiyalarning analitik ifodalarini tuzish, bo'ylama kuchlar, normal kuchlanishlar va deformatsiyalarning epurlarining qurish hamda to'liq deformatsiyaning mutlaq qiymatini aniqlashni o'z ichiga oladi.
- Statik aniqlanmagan sterjen sistemalarini hisoblash: Ushbu mavzu statik aniqlanmaganlik darajasini aniqlash, jismga ta'sir etuvchi kuchlar uchun tenglamalar tuzish, deformatsiya shakllaridan foydalanib qo'shimcha tenglamalar tuzish, Guk qonunidan foydalanib deformatsiya tenglamalarini kuchlanish orqali ifodalash, tenglamalarni yechish, mustahkamlik shartlariga asosan kesimlarni tanlash va plastik holatga o'tish kuchini aniqlashni o'z ichiga oladi.
- Eguvchi moment (M), ko'ndalang kuch (Q) va bo'ylama kuch (N) epurlarini qurish: Ushbu mavzu tayanch reaksiyalarini aniqlash, eguvchi moment (M), ko'ndalang kuch (Q) va bo'ylama kuch (N) epurlarini qurish, epurlardan ekstremal qiymatlarni aniqlashni o'z ichiga oladi.
- Mustahkamlikka va bikrlikka balkalarni hisoblash: Ushbu mavzu eguvchi moment M va ko'ndalang kuch Q epuralarini qurish, tarqalgan kuchning ruxsat etilgan qiymatini aniqlash, xavfli kesimni aniqlash va undagi kuchlanishlar epurasini qurish, mustahkamlikni tekshirish, deformatsiyani aniqlash, balka o'qining egilish shaklini tasvirlash, yangi kesim tanlash va bikrlik shartini tekshirishni o'z ichiga oladi.
- Markazdan tashqari cho'zilish va siqilishda ustunlarni hisoblash: Ushbu mavzu ko'ndalang kesim yuzasining geometrik tavsiflarini aniqlash, neytral o'qning holatini topish, ko'ndalang kesimning xarakterli nuqtalaridagi kuchlanishlarni aniqlash, normal kuchlanishlar epurasini qurish, mustahkamlik shartidan kuchning ruxsat etilgan qiymatini aniqlash, ko'ndalang kesim uchun kesim yadrosini qurishni o'z ichiga oladi.
- Qo'shma metall ustunni ustuvorlikka hisoblash: Ushbu mavzu ko'ndalang kesim yuzasini ketma-ket yaqinlashish usuli bilan aniqlash, ustunning teng ustuvorlik shartidan foydalanib tarmoqlar orasidagi masofani aniqlash, tarmoqlarni birlashtiruvchi planka o'lchamlarini aniqlash, tarmoqlar orasidagi masofani aniqlash, mustahkamlikni taminlash va ustun tayanch turlarini o'zgartirilib qaytadan ustuvorlikka hisoblashni o'z ichiga oladi.