-да юкламасининг семантик-грамматик хусусиятлари ҳақида
Ushbu maqola o‘zbek tilidagi yordamchi so‘z turkumi hisoblangan yuklamalarning semantik va grammatik xususiyatlarini tahlil qilishga bag‘ishlangan. Maqolada, ayniqsa, '-da' yuklamasining turli ma’nolari, jumladan, kuchaytiruv, ta’kidlash va prepozitsiya kabi vazifalari ko‘rib chiqiladi. Shuningdek, yuklamalarning gap tarkibidagi o‘rni, ma’no ifodalash xususiyatlari va boshqa so‘z turkumlari bilan munosabatlari ham o‘rganiladi. Muallif, yuklamalarni o‘rganishda tizimli yondashuv, xususan, sintaktik qurshovni asosiy mezon sifatida olish lozimligini ta’kidlaydi. Maqola, o‘zbek tilshunosligida yuklamalarning semantik-grammatik tabiatini chuqurroq anglashga xizmat qiladi.
Asosiy mavzular
- Yuklamalarning semantik-grammatik xususiyatlari: Yuklamalar so'z turkumi sifatida leksik ma'noga ega emasligi, sintaktik munosabat ifodalamasligi, pragmatik vazifa bajarishi va qo'shimcha ma'no ifodalashi bilan ajralib turadi. Ular gapning mazmunini kuchaytirish, ta'kidlash yoki boshqa ma'no jilosi berish uchun ishlatiladi.
- '-da' yuklamasining turli ma'nolari: '-da' yuklamasi kuchaytiruv, ta'kidlash ma'nolarini ifodalashi bilan birga, prepozitsiya kabi vazifalarni ham bajarishi mumkin. U gapning mazmunini boyitish, yashirin hukmlarni yuzaga chiqarish va o'quvchiga qo'shimcha ma'lumot yetkazish uchun xizmat qiladi.
- Yuklamalarni o'rganishda tizimli yondashuv: Yuklamalarni o'rganishda ularning sintaktik qurshovi, boshqa so'zlar bilan munosabatlari va gap tarkibidagi o'rni kabi omillarni hisobga olish zarur. Shuningdek, ularning pragmatik vazifalarini, xususan, prepozitsiyalarni ifodalash xususiyatlarini ham o'rganish muhim.