Jahon xalqlari adabiyotiga umumiy tavsif

Ushbu hujjat Jahon adabiyoti fanining turli jihatlariga bag'ishlangan ma'ruzalar matnidir. Unda adabiyotning mohiyati, jahon xalqlari adabiyotining hududiy bo'linishi, taraqqiyot bosqichlari, o'zbek adabiyotining jahon adabiyotidagi o'rni, G'arb va Sharq adabiyotlarining o'zaro ta'siri kabi masalalar ko'rib chiqiladi. Shuningdek, yunon adabiyotining ibtidoiy davri, Attika davri va Rim adabiyotining respublika davri kabi davrlar ham tahlil etiladi. Ma'ruzalar matni talabalarga fanni o'rganishda yordam berishga qaratilgan.

Asosiy mavzular

Jahon xalqlari adabiyotiga umumiy tavsif: Adabiyotning mohiyati, vazifasi, hududiy bo'linishi, taraqqiyot bosqichlari, o'zbek adabiyotining o'rni, G'arb va Sharq adabiyotlarining o'zaro ta'siri, adabiy aloqalar formalari kabi masalalar muhokama qilinadi.
Yunon adabiyotining ibtidoiy davri: Antik adabiyotning tarkibi, geografik o'rni, davrlari, Yunoniston adabiyotining taraqqiyot bosqichlari, Homer va Hesiod eposlari, Miloddan avvalgi VII – VI asrlarda Yunoniston lirikasi, antik adabiyotning ahamiyati ko'rib chiqiladi.
Yunon adabiyotining Attika davri: Miloddan avvalgi V – IV asrlarda Yunoniston jamiyati, dramaning paydo bo'lishi, teatrlar qurilmasi, dramaturglar musobaqasi, dramaning asosiy janrlari (tragediya va komediya) hamda ularning taraqqiyoti, shuningdek, o'sha davr Yunon nasri tahlil etiladi.
Rim adabiyoti. Respublika davri Rim adabiyoti: Miloddan avvalgi III – II asrlarda Rim jamiyati, dastlabki Rim shoirlari, Plavt va Terentsiya komediografiyasi, notiqlik san'ati va tarixiy proza taraqqiyoti, Lukretsiyning "Buyumlar xislati" falsafiy dostoni, neoteriklar va Katull lirikasi haqida ma'lumot beriladi.
Avgust davri Rim adabiyoti: Avgust asrida Rimda ijtimoiy-siyosiy hayot, Vergiliy va Horatsiy Metsenat to'garagi vakillari sifatida, Avgustga muxolifotdagi adabiyot va unda Ovidiyning tutgan o'rni, Milodiy I-V asrlarda Rim jamiyati Stoya falsafasi va uning Seneka tragediyalardagi ifodasi, Petroniyning «Satirikon», Apuleyning “Metamorfozalar” asarida Rim hayoti tasviri yoritiladi.
O`rta asrlar va Uyg'onish davri adabiyoti. O`rta asrlarda Evropa adabiyoti: VI–XVII asrlar Evropa adabiyotining davrlashtirilishi, ilk o`rta asrlarda qahramonlik eposi, diniy-cherkov adabiyotining g'oyaviy yo'nalishi, ritsar-kurtuaz adabiyoti va uning janrlari, Uyg'onish davri Evropa adabiyotining ahamiyati haqida so'z yuritiladi.
Italiyada uyg'onish adabiyoti: Italiya - G'arb uyg'onishining ilk vatani, Dante Alig'eri va O`rta asrlardan Renessansga o`tish, Franchesko Petrarka lirikasida dunyoviy sevgi tarannumi, Jovanni Bokkachchoning «Dekameron” asari va uning gumanistik ruhi, Italiya uyg'onish davri adabiyotining tarixiy ahamiyati ochib beriladi.
Angliyada uyg'onish adabiyoti: XV-XVI asrlarda Angliya jamiyati, Ingliz gumanistik adabiyotining 3 bosqichi, Uil'yam Shekspir o`tmishdoshlari va lirikasi va dostonlari, Renessans g'oyalarining ifodalanishi, Angliya uyg'onish davri adabiyotining tarixiy ahamiyati haqida ma'lumotlar beriladi.
Ispaniyada uyg'onish davri adabiyoti. M.Servantes ijodi: Ispaniyada uyg'onish adabiyoti vakillari, Servantes hayoti va ijodi, "Don Kixot" romani va uning qahramonlari, Servantes ijodining ahamiyati tahlil etiladi.
Angliya va Germaniyada ma`rifatchilik adabiyoti: Ma`rifatchilik adabiyoti haqida, Angliya adabiyoti vakillari D.Defo va J.Svift ijodi, Nemis adabiyoti vakillari Shiller va Gete ijodi batafsil yoritiladi.
Romantizm adabiyoti: XIX asr romantizm oqimining kelib chiqish sabablari, o`ziga xos xususiyatlari, Jorj Gordon Noel' Bayron va Viktor Gyugo romantizm adabiy oqimining nazariyotchilari sifatida tahlil etiladi.
Frantsiyada tanqidiy realizm adabiyoti: Adabiyot realizm tushinchasi, Frantsiyada tanqidiy realizm adabiyotining yirik vakillari Fredik Stendal' va Onore de Balzak ijodi chuqur yoritib beriladi.
XX asr boshlarida Amerika adabiyoti: Amerika adabiyoti taraqqiyotining o`ziga xos xususiyatlari, davr ziddiyatlarining adabiyotda aks etishi, Amerika adabiyotining yirik namoyondalari Mark Tven va Ernest Xeminguey ijodi batafsil yoritiladi.
Lotin Amerikasi mamlakatlari adabiyoti: Lotin Amerikasi mamlakatlari adabiyotiga umumiy tavsif, mashhur adiblar Pablo Neruda va Jorji Amadu hayoti va ijodi haqida ma'lumotlar keltiriladi.