Физика тарихи

Kitobda O'zbekiston Respublikasi Oliy va O'rta Maxsus Ta'lim Vazirligi tomonidan nashr etilgan "Fizika Tarixi" fanidan o'quv-uslubiy qo'llanma keltirilgan. Qo'llanma asosan fizika yo'nalishi talabalariga mo'ljallangan bo'lsada, "Yarimo'tkazgichlar va dielektriklar fizikasi" hamda "Fizika finini o'qitish metodikasi" magistratura mutaxassisligi talabalari uchun ham foydali bo'lishi mumkin.

Asosiy mavzular

  • Antik davr fanlari tarixi: Ushbu mavzu antik davrda fizika fanining shakllanishiga bag'ishlangan. Fanning kelib chiqishi, quldorlik davrining fizika fani, yunon faylasuflarining fizika sohasidagi qarashlari o'rganiladi.
  • Elinlar madaniyatining sharqqa tarqalishi: Mazkur mavzu fanning qadimgi Gretsiyadan Sharqqa tarqalish jarayonini qamrab oladi. Ilmiy tadqiqotlar markazlarining ko'chishi va bu jarayonda o'z hissasini qo'shgan olimlarning faoliyati yoritiladi.
  • O'rta asr (VI-XV) Sharq olimlarining fanga qo'shgan hissasi: O'rta asrlarda Sharq olimlarining, xususan musulmon olimlarining fanga qo'shgan hissasi o'rganiladi. Al-Xorazmiy, Farg'oniy, Beruniy va boshqa olimlarning ilmiy faoliyati tahlil qilinadi.
  • Sharqning fan akademiyalari va dorilfununlari: Ushbu mavzu Sharqdagi ilmiy markazlar, fan akademiyalari, dorilfununlar faoliyatini yoritadi. Bog'dod va Al-Ma'mun akademiyalari misolida ilmiy muhitning shakllanishi ko'rib chiqiladi.
  • Al-Xorazmiygacha Bog'dod akademiyasida ishlagan olim va tarjimonlar: Al-Xorazmiyning ilmiy faoliyatidan oldin Bog'dod akademiyasida faoliyat yuritgan olimlar va tarjimonlar haqida ma'lumotlar keltirilgan.
  • Al - Xorazmiy davrida akademiyada ishlagan tanikli olimlar: Al-Xorazmiy davrida akademiyada faoliyat yuritgan mashhur olimlar va ularning ilmiy yo'nalishlari haqida ma'lumot beriladi.
  • Xorazmshox ma'mun - II tomonidan "ma'mun" akademiyasini tashkil kilinishi: Xorazmshoh Ma'mun II ning ilmiy muhitni rivojlantirishga qo'shgan hissasi va uning nomi bilan bog'liq bo'lgan Ma'mun akademiyasining tashkil etilishi haqida hikoya qilinadi.
  • O'rta asrlarda fizika fanining rivojlanishi. (VI-XV acp): Ushbu mavzu o'rta asrlarda fizika fanining rivojlanish tendensiyalari va asosiy yo'nalishlarini yoritishga bag'ishlangan.
  • Olam mexanik tasavvurlarining rivojlanishi: Olamning mexanik modelini yaratishga qaratilgan ilmiy harakatlar va bu boradagi asosiy g'oyalar o'rganiladi.
  • Erstet g'oyalari. Tokli o'tkazgichlarning o'zaro ta'siri: Elektromagnetizmning asosiy tushunchalaridan biri bo'lgan tokli o'tkazgichlarning o'zaro ta'siri va bu sohada Erstedning g'oyalari ko'rib chiqiladi.
  • Termodinamikaning rivojlanishi: Termodinamika fanining shakllanish tarixi, uning asosiy qonunlari va bu sohada ishlagan olimlarning faoliyati yoritiladi.
  • Olamni elektromagnit tasviri. Olamni "efir" mexanik modelidan elektromagnit modeliga o'tishi: Olamning elektromagnit tasvirini yaratishga urinishlar, efir tushunchasi va uning o'rni, shuningdek mexanik modeldan elektromagnit modelga o'tish jarayoni ko'rib chiqiladi.
  • Kvant fizikasi tarixi: Kvant fizikasining asosiy g'oyalari, kvantlash, kvant sonlari va kvant mexanikasining rivojlanish tarixi bilan tanishtiradi.
  • Optoelektronikaning rivojlanishi: Optoelektronika fanining rivojlanish bosqichlari, asosiy yo'nalishlari va optik aloqa tizimlarining yaratilish tarixi yoritiladi.
  • NanoElektronika tarixi: Nanoelektronika fanining kelib chiqishi, asosiy tamoyillari va nanoelektronik qurilmalarning yaratilish tarixi ko'rib chiqiladi.