Фрейдизмда инсон масаласининг фалсафий таҳлили
Ushbu hujjat Oʻzbekiston Respublikasi Oliy va Oʻrta maxsus taʼlim vazirligi tomonidan nashr etilgan boʻlib, Mirzo Ulugʻbek nomidagi Oʻzbekiston Milliy Universiteti tomonidan taqdim etilgan. Unda falsafa fanlari doktori ilmiy darajasini olish uchun taqdim etilgan dissertatsiya avtoreferati keltirilgan. Avtoreferatda Freydizmda inson masalasining falsafiy tahlili yoritilgan.
Asosiy mavzular
- Freydizmning shakllanishi: Freydizm falsafasining gnoseologik manbalaridan biri boʻlgan "Inson ruhiyati toʻgʻrisida falsafiy qarashlar evolyutsiyasi" masalasi tahlil qilingan. Falsafaning gnoseologik masalasi darajasiga koʻtarilgan ruhiy voqelik muammosi qadim zamondan boshlab faylasuflar diqqatini tortib kelganligi yoritilgan.
- Ruhiyat tahlilining asosiy kategoriyalari va tamoyillari: Freyd tomonidan ishlab chiqilgan ruhiyat tahlilining markaziy kategoriyalari ongсизlik, onglilik, ong oldi tushunchalarining talqini, мазмун-моҳияти ҳамда инсон ruhiyatining ishlash mexanizmi haqidagi qarashlar falsafiy tahlil qilingan.
- З.Фрейднинг руҳият таҳлили таълимотида инсон мавжудлигининг маънавий-маданий омиллари ва тамойиллари: З.Фрейднинг руҳият таҳлили таълимотининг вужудга келиши масаласи ёритилган. З.Фрейднинг илмий таржимаи ҳоли, илмий-амалий фаолияти, асарлари ҳақида маълумот келтирилган ҳолда шу нарса таъкидланадики, З.Фрейд руҳият таҳлили яратилишида ўша даврда психология (руҳиятшунослик) нисбатан тез суръатлар билан ривожланиб, унда янги таълимотлар, йўналишлар, инсоннинг руҳий моҳияти ва ҳолатига янгича ёндошувларнинг вужудга келиши олимнинг руҳият таҳлили ҳақидаги таълимотнинг вужудга келишига асосий туртки бўлди.
- Эрих Фромм фалсафий антропологиясида инсон маънавий маданияти талқини: Фромм ижтимоий фалсафаси ҳақидаги масала таҳлил қилинган. Э.Фромм ижтимоий фалсафаси жамиятни ижтимоий қайта қуриш, либерал демократик ислоҳотлар ўтказиш мафкурасига қаратилган. Унинг асарларида замонавий ғарб жамиятининг маънавий-руҳий асослари танқид қилинади ва уни ижтимоий-сиёсий жиҳатдан янгилаш йўллари кўрсатиб берилади.
- Карл Юнг “таҳлилий психологияси”да инсон табиатининг фалсафий таҳлили: К.Юнг ўз қарашларини назарий асослашда тиббий амалиёт ва фалсафий таълимотларига таянган ва у ўз таълимотини “таҳлилий психология” деб атаган. Юнг Ғарб ва Шарқ фалсафаси билан қизиққан ва уларни пухта ўрганган.