Материаллар каршилиги тажриба ишлари
Ushbu o'quv qo'llanma O'zbekiston Respublikasi Oliy va O'rta Maxsus Ta'lim vazirligi tomonidan tasdiqlangan bo'lib, bakalavrlarga materiallar qarshiligi fanini o'qitishda yordam beradi. Qo'llanma materiallarning mustahkamligi, bikrligi va ustuvorligini hisoblash asoslarini o'rgatadi, shuningdek materiallarning fizik-mexanik xossalarini, cho'zilish, siqilish, siljish, burilish, egilish va murakkab qarshilikdagi kuchlanish va deformatsiyalarni o'rganadi. Bundan tashqari, statik va dinamik yuklanishlarda konstruksiyalarning mustahkamligini tahlil qiladi.
Asosiy mavzular
- Kirish: Materiallar qarshiligi fanining ahamiyati, vazifalari va boshqa muhandislik fanlari bilan aloqasi.
- Tajriba ishlari: Tajriba ishlari orqali nazariy bilimlarni mustahkamlash usullari va ularning ahamiyati.
- Deformatsiyalarni o'rganish: Kuchlanish holatlarini tajribada o'rganishning ahamiyati va printsiplari.
- Cho'zilishga sinash: Yumshoq po'latni cho'zilishga sinash, elastiklik modulini aniqlash.
- Siqilishga sinash: Plastik va mo'rt materiallarni siqilishga sinash, yog'och materiallarini siqilishga sinash.
- Burilishga sinash: Metall namunasini burilishga sinash, ingichka diametrli sterjenning burilishga qarshiligi.
- Prujinani sinash: Vintsimon prujinaning deformatsiyasini aniqlash.
- Balkalarni sinash: Ikki tayanchli balkaning deformatsiyasini aniqlash, konsol balkaning deformatsiyasini aniqlash.
- Profilni sinash: Doiraviy kesimli ochiq profilning egilish markazini aniqlash.
- Zarbga sinash: Zarb ta'sirida qovushqoqlikni aniqlash.
- Kuchlanishlarni aniqlash: Turli qarshilikdagi rangsiz (optik sezgir) modellarda fotoelastik usul bilan kuchlanishlarni aniqlash.