Yozma nutqni o`stirish mеtodikasi
Ushbu kitob, O'zbekistonda ona tilini o'qitish metodikasiga bag'ishlangan bo'lib, bo'lajak o'qituvchilarga yozma nutqni o'stirish, imlo savodxonligini oshirish, ish yuritish va grammatik tahlillarni o'rgatishda yordam beradi. Kitobda nazariy ma'lumotlar bilan birga amaliy mashg'ulotlar, tahlil namunalari va tekshirish savollari ham keltirilgan.
Asosiy mavzular
- Yozma nutqning nazariy masalalari: Nutq madaniyati, yozma nutqqa qo'yiladigan talablar, uni o'stirish yo'llari, uslubiy imkoniyatlar va savodxonlikni oshirish usullari muhokama qilinadi.
- Imlo qoidalari va yozma nutq: Lotin yozuviga asoslangan imlo qoidalari, uning kirill alifbosidagi farqi, o'zbek tilining asosiy imlo qoidalari va lug'at ustida ishlash metodlari ko'rsatilgan.
- Yozma ishlarning o'rni: Yozma nutqni shakllantirishda yozma ishlar ahamiyati, yordamchi va asosiy yozma ish turlari, ularning maqsadlari va o'tkazish tartibi yoritiladi.
- Diktant va uning turlari: Diktantning ahamiyati, turlari (ta'limiy, tekshiruv, ijodiy, saylanma, lug'at), o'tkazish tartibi, tekshirish va baholash mezonlari keltirilgan.
- Bayon va uning turlari: Bayonning ta'limiy ahamiyati, turlari (og'zaki, yozma, to'liq, qisqartirilgan), o'tkazish bosqichlari, tekshirish va baholash usullari bayon etilgan.
- Insho va uning turlari: Inshoning xususiyatlari, turlari (ilmiy, badiiy, erkin), yozish uchun zarur malakalar va maslahatlar, tekshirish va baholash kriteriyalari ko'rsatilgan.
- O'zbek tilida ish yuritish: Rasmiy nutq uslubi, ish qog'ozlarining ahamiyati, turlari (tarjimai hol, ariza, e'lon), ularga qo'yiladigan talablar va o'quvchilarga tushuntirish metodlari bayon qilingan.
- Tinish belgilarining ahamiyati: Yozma nutqda tinish belgilarining roli, vazifasi, turlari va ularni qo'llash qoidalari sintaksis bilan bog'liqlikda tushuntirilgan. O'qitish metodikasi va xatolarni tuzatish usullari keltirilgan.
- Grammatik tahlil turlari: Fonetik, morfologik va sintaktik tahlil turlari, ularning o'quvchilarning yozma nutqini o'stirishdagi o'rni, o'tkazish tartibi va ahamiyati tahlil qilingan.