“Шайтон фарёди”
Qobil Mirzo "Shayton faryodi" turkumiga kiruvchi ushbu kitobida shaytonlarning odamlar ustidan hukmronligi, insoniy illatlar va ularning jamiyatga ta'siri, adolat, vafo, sadoqat kabi tuyg'ularning qadri haqida hikoyalar orqali so'z yuritadi. Kitobda turli qahramonlar, jumladan qotillik sardorining o'tmishi, shafqatsiz qilmishlar va ularning oqibatlari tasvirlangan. Asosiy e'tibor insonning axloqiy tanlovi, nafsga qullik va uning oqibatlari, hamda yaxshilik va yomonlik o'rtasidagi kurashga qaratilgan. Kitob insoniyatning tubsiz illatlari va ularning oldini olish yo'llari haqida o'ylashga undaydi.
Asosiy mavzular
- Qotillik va jinoyat: Kitobda qotillik, odam a'zolarini sotish, inson qonini ichish kabi vahshiyliklar orqali inson tabiatidagi tubanliklar tasvirlanadi. Qotillik sardorining hikoyalari vaqt o'tishi bilan jinoyatning shakli o'zgarishi, ayollar o'rtasida ham shafqatsizlikning ortishi, va bu illatlarga qarshi kurashning qiyinligi haqida so'zlaydi.
- Iymon va e'tiqodning yo'qolishi: Dunyoviy hayotga berilib ketish, boylikka hirs qo'yish, mansabga intilish kabi illatlar oqibatida odamlarning iymon va e'tiqoddan yuz o'girishi tasvirlanadi. Ruhoniylarning soxta va'dalari, jaholat tufayli sodir etilgan qotilliklar, va din niqobi ostidagi munofiqlik ham ushbu mavzuning bir qismidir.
- Ota-onaga hurmatsizlik (oqpadarlik): Ota-onaga hurmatsizlik, ularni qarilik chog'ida tashlab ketish, qariyalar uyiga topshirish kabi illatlar yoritiladi. Oqpadarlikning jamiyatga soladigan salbiy ta'siri, ajdodlar ruhi oldidagi mas'uliyat va oilaviy qadriyatlarning ahamiyati ta'kidlanadi.
- Adolat va jazoning zarurligi: Adolatning yo'qligi, qonun ustuvorligining buzilishi jamiyatda tartibsizlik va zulmga olib kelishi, jinoyatchilarning jazosiz qolishi esa yangi jinoyatlarga turtki bo'lishi haqida fikrlar ilgari suriladi. Qotillarga nisbatan shafqatsizlik qilish va ularni qattiq jazolashning zarurligi ta'kidlanadi.
- Nafs va xudbinlik: Nafsga qullik, o'z manfaati yo'lida boshqalarni qurbon qilish, xudbinlik kabi illatlar insonni tubanlashtirishi va jamiyatni halokatga olib kelishi tasvirlanadi. Boylik orttirish yo'lida insoniylikdan voz kechish, ochko'zlik oqibatlari ham ko'rsatib o'tiladi.
- Mehr-oqibatning so'nishi: Mehr-oqibat, vafodorlik, sadoqat kabi insoniy tuyg'ularning qadri pasayishi, o'zaro yordam va hamjihatlikning yo'qolishi jamiyatning tanazzulga uchrashiga sabab bo'lishi haqida so'z boradi. Mehrsizlik hukm surgan dunyoda insoniylik qadriyatlarini saqlab qolishning ahamiyati urg'ulanadi.