Рақамли узатиш тизимлари
Ushbu kitob raqamli uzatish tizimlariga bag‘ishlangan bo‘lib, unda raqamli signallarni kodlash, modulyatsiyalash va uzatish usullari ko‘rib chiqilgan. Shuningdek, kitobda raqamli aloqa tizimlarining xavfsizligi masalalari ham o‘rganilgan.
Asosiy mavzular
- Differensial impuls-kod modulyatsiyasi (DIKM): DIKM usuli zamonaviy raqamli uzatish tizimlarida keng qo‘llaniladigan differensial impuls-kod modulyatsiyasi va uning turli modifikatsiyalari haqida ma’lumot beradi. Bu usulda qo‘shni o‘lchovlar orasidagi farq kodlanadi, bu esa signalni uzatish uchun zarur bo‘lgan chastota полосасини kamaytirish imkonini beradi.
- Delta modulyatsiyasi (DM): Delta modulyatsiyasi – farqlanish signalini kodlash usullaridan biri. Bu usulda aloqa liniyasiga ikki o‘lchov orasidagi farq belgisi (plyus yoki minus) haqidagi axborot uzatiladi. DM – DIKMning bir ko‘rinishi bo‘lib, unda har bir diskretlash natijasida zinapoyasimon funksiya bir qadamga o‘zgaradi.
- Polosali kodlash. Vokoderlar: Polosali kodlashda uzatilayotgan signal bir nechta tor polosali subkanallarga bo‘linadi va har bir kanal alohida kodlanadi. Vokoderlar nutq signallarini kodlash va uzatish uchun ishlatiladigan qurilmalardir. Kitobda formant vokoderi, garmonik vokoder va chiziqli bashoratlovchi vokoder kabi vokoderlarning turli turlari ko‘rib chiqilgan.
- IKM-VKA raqamli uzatish tizimi kanallari va traktlariga ma’lumotlarni uzatish signallarini kiritish: IKM-VKA raqamli uzatish tizimi kanallari va traktlariga ma’lumotlarni uzatish signallarini kiritishning turli usullari, jumladan, qo‘shish usuli, suriluvchi indeks usuli va o‘zgarmas indeks usuli tasvirlangan.
- Hayot faoliyati xavfsizligi: Aloqa korxonalari va tashkilotlarida mehnat muhofazasini tashkil etish, ёнғин xavfsizligi va favqulodda vaziyatlarda harakat qilish bo’yicha ma’lumotlar berilgan.