Иссиқлик техникаси
Ushbu o'quv qo'llanma "Issiqlik texnikasi" fanidan laboratoriya ishlarini bajarish uchun mo'ljallangan bo'lib, unda talabalar issiqlik o'lchash usullari, termodinamikaning birinchi qonuni, havo issiqlik sig'imi va issiqlik uzatish kabi asosiy tushunchalar bilan tanishadilar hamda tajribalar orqali ularni mustahkamlaydilar. Qo'llanmada har bir tajriba uchun nazariy ma'lumotlar, ishni bajarish tartibi va natijalarni tahlil qilish usullari keltirilgan.
Asosiy mavzular
- Temperaturani o'lchash: Ushbu mavzu temperaturaning mohiyati, uni o'lchash usullari va turli xil termometrlar (kengayish, manometrik, qarshilik, termoelektrik, pirometrlar) haqida ma'lumot beradi. Termometrlar sinflanishi, afzalliklari va kamchiliklari ko'rsatilgan.
- Termodinamikaning birinchi qonunini o'rganish: Ushbu mavzu ichki energiya, issiqlik, ish tushunchalari hamda termodinamikaning birinchi qonunining mohiyatini ochib beradi. Tajriba uskunasi (kalorimetr) tuzilishi va unda tajriba o'tkazish tartibi bayon etilgan.
- Havoning izobarik issiqlik sig'imini aniqlash: Ushbu mavzu issiqlik sig'imi tushunchasini, uning turlarini (massaviy, hajmiy, molyar) va havo uchun izobarik issiqlik sig'imini aniqlash usulini ko'rib chiqadi. Tajriba uskunasi va ish tartibi keltirilgan.
- Qizigan truba tashqi yuzasidan issiqlikning atrof muhitga tarqalishini o'rganish: Ushbu mavzu issiqlik uzatishning asosiy usullari (issiqlik o'tkazuvchanlik, konveksiya, nurlanish) haqida ma'lumot beradi. Tajriba orqali konvektiv va radiatsion issiqlik beruvchanlik koeffitsientlarini aniqlash usullari bayon etilgan.
- Havoning adiabatik ko'rsatkichini tajribada aniqlash: Ushbu mavzu termodinamik jarayonlar (izoxorik, izobarik, izotermik, adiabatik) haqida tushuncha beradi va havoning adiabatik ko'rsatkichini tajribada aniqlash usulini ko'rsatadi. Tajriba uskunasi va ish tartibi keltirilgan.