«Mаtеriаlshunоslik vа kоnstruksiоn mаtеriаllаr tехnоlоgiyasi» fanidan mа’ruzаlаr to’plаmi

Ushbu kitob materialshunoslik va konstruksion materiallar texnologiyasiga bag'ishlangan. Unda xalq xo'jaligi va mashinasozlik korxonalarida qo'llaniladigan metall va qotishmalarning tarkibi, tuzilishi, xossalari, ularni rudadan ajratib olish usullari, metalmas materiallar haqida ma'lumotlar keltirilgan. Shuningdek, metallarga mexanik ishlov berish, payvandlash va kavsharlash, quymakorlik asoslari ham yoritilgan.

Asosiy mavzular

Metallshunoslik asoslari: Metall va qotishmalarning kristall tuzilishi, metallarni fizik-kimyoviy analiz qilish usullari, rengenostrukturali analiz, real kristallarning tuzilishi haqida ma'lumotlar berilgan.
Metallarning asosiy xossalari: Metallarning fizik, kimyoviy va mexanik xossalari, texnologik xossalari, plastik va mo'rt materiallar, korroziyaga chidamlilik kabi tushunchalar yoritilgan.
Qotishmalarning nazariyasi: Qotishmalar va ularning tuzilishi, qotishmalarning holat diagrammalari, holat diagrammasi bilan xossalari orasidagi bog'lanish masalalari ko'rib chiqilgan.
Temir-uglerodli qotishmalar: Temirning xossalari, temir-uglerod qotishmalarining xarakterli strukturalari, temir-uglerod holat diagrammasi batafsil tahlil qilingan.
Metall va qotishmalarga termik ishlov berish: Termik ishlash turlari, po'latlarni termik ishlashda sodir bo'ladigan strukturaviy o'zgarishlar, legirlangan po'latlarni termik ishlash, metall va qotishmalarning sirtqi qatlamini puxtalash usullari haqida ma'lumotlar berilgan.
Kukun materiallar: Mineralokeramik materiallar, metallokeramik qattiq qotishmalar, quyma qattiq qotishmalar, friksion va akustik qotishmalar haqida ma'lumotlar berilgan.
Metallar korroziyasi: Metall va qotishmalarning korroziyaga uchrash turlari, metall korroziyasini oldini olish choralari, metall zanglarini yo'qotadigan birikmalar ko'rsatilgan.
Metalmas materiallar: Plastik massalar, polimerlardan buyumlar yasash usullari, plyonka tayyorlash texnologiyasi, bosim ostida quyish usuli haqida ma'lumotlar berilgan.
Metallarni bosim bilan ishlash: Bosim bilan ishlanadigan materiallarning deformasiyalanishi, bosim bilan ishlash usullari, metallarni prokatlash, kiryalash, presslash, bolg'alash, shtamplash asoslari yoritilgan.
Metallarni payvandlash va kavsharlash: Metallarni payvandlash asoslari, payvand birikma va chok turlari, payvandlashning mohiyati va usullari, bosim ostida payvandlash, payvandlarning maxsus turlari keltirilgan.
Metallarga mexanik ishlov berish: Metallarni kesib ishlash turlari, kesish nazariyasi va keskich parametrlari, kesish rejimidagi asosiy elementlar, asosiy metall kesuvchi dastgohlar va ularda bajariladigan ishlar, tokarlik vint qirqish dastgohlari haqida ma'lumot berilgan.