Основы языкознания
Ushbu kitob tilshunoslikning asosiy tushunchalari, nazariyalari va tarixiy rivojlanishiga bag'ishlangan. Unda tilshunoslikning fan sifatida shakllanishi, uning boshqa fanlar bilan aloqasi, tilning jamiyatdagi roli, tilning tuzilishi va taraqqiyoti kabi masalalar ko'rib chiqiladi. Kitob talabalar va tilshunoslikka qiziquvchi barcha o'quvchilar uchun mo'ljallangan.
Asosiy mavzular
- Tilshunoslik fan sifatida: Ushbu mavzuda tilshunoslikning fan sifatidagi o'rni, boshqa fanlar bilan aloqasi, tadqiqot ob'ekti va metodlari ko'rib chiqiladi. Tilshunoslikning asosiy bo'limlari, yo'nalishlari va vazifalari aniqlanadi.
- Tilning jamiyatdagi roli: Ushbu mavzuda tilning jamiyatdagi o'rni, uning ijtimoiy, madaniy va siyosiy hayotdagi ahamiyati tahlil qilinadi. Tilning kommunikativ, kognitiv va akkumulyativ funktsiyalari ko'rib chiqiladi.
- Tilning tuzilishi: Ushbu mavzuda tilning fonetik, leksik, grammatik va sintaktik sathlari, ularning o'zaro aloqadorligi va o'ziga xos xususiyatlari o'rganiladi. Tilning tizimli tuzilishi, uning elementlari va munosabatlari ko'rib chiqiladi.
- Tilning tarixiy rivojlanishi: Ushbu mavzuda tilning tarixiy taraqqiyoti, uning o'zgarishi va rivojlanish qonuniyatlari tahlil qilinadi. Til oilalari, tillarning geneologik tasnifi va qiyosiy-tarixiy tilshunoslik metodlari ko'rib chiqiladi.
- So'z va leksikologiya: So'zning leksik ma'nosi, ko'p ma'nolilik, o'xshash va qarama-qarshi ma'noli so'zlar, frazeologizmlar.
- Grammatika, grammatik qurilish: So'zlarning grammatik ma'nolari, grammatik shakllari va grammatik kategoriyalari. Gap tuzilishi, so'z birikmalari va gap bo'laklari.