Husnixat va uni o`qitish mеtodikasi
Ushbu kitob, bo'lajak o'qituvchilarga husnixat va uni o'qitish metodikasi fanini o'rganishda yordam berishga mo'ljallangan. Unda husnixatning ahamiyati, yozuv turlari, tarixi, o'qitish uslublari va qoidalari, shuningdek, turli xalqlar yozuvlari va xattotlik san'ati masalalari yoritilgan.
Asosiy mavzular
- Husnixat va uni o`qitish metodikasi fanining maqsad va vazifalari: Ushbu mavzu husnixatning o'qitish metodikasini, tamoyillarini, yozuv turlarini, yozuvning jamiyatdagi ahamiyatini, xattotlik san'atining tarixini va yozuvda o'rgatish jarayonini qamrab oladi. Shuningdek, unda yozuvga o'rgatishning samarali usullari xususida fikrlar bayon etilgan.
- YOZUVNING PAYDO BO`LISH TARIXI VA UNING TARAQQIYOT BOSQICHLARI: Ushbu mavzu yozuvning paydo bo'lishi, til va yozuvning o'zaro munosabati, yozuv turlari va fonografik yozuv (alfavit) kabi masalalarni o'rganadi. Unda frazeografiya, logografiya, sillabografiya kabi yozuv tizimlari haqida ma'lumot beriladi.
- QADIMIY HALQLAR VA ULARNING YOZUVLARI: Mavzu fonografik yozuvning taraqqiyot yo'lini, jahon xalqlarining asosiy yozuvlarini (finikiy, oromiy va sug'd yozuvlari) va ularning yodgorliklarini ko'rib chiqadi. Shuningdek, yunon va avesto yozuvlari haqida ham ma'lumotlar berilgan.
- O`RTA OSIYODA XATTOTLIK SAN'ATI: Mavzu xattotlik san'ati tarixiga nazar, arab yozuvi va xattotlik san'ati, xushnavislik va uning qonuniyatlari kabi masalalarni qamrab oladi. Unda kalligrafiya, xat, yozuv, xattotlik, qalam, qilqalam, kitob, chiroyli yozuv va xattotlikning tamoyillari haqida so'z yuritiladi.
- LOTIN YOZUVIGA ASOSLANGAN O`ZBEK ALIFBOSI TARIXI: Mavzu jahon madaniyatida lotin imlosining o'rni, milliy uyg'onish davri va alifboni isloh qilish, lotin yozuviga asoslangan o'zbek alifbosining yaratilishi va mustaqillik davrida yangi o'zbek imlosi kabi masalalarni yoritadi.
- Yozuvga o`rgatishning amaliy asoslari: Ushbu mavzu yozuvga o`rgatishning texnik va ta'limiy shartlarini, yozuvga o`rgatish jarayonida ko`rgazmalilikni va yozuv qurollaridan unumli foydalanishni qamrab oladi. Unda grafik bilim, orfografik ko`nikma, ko`rgazmali vositalar haqida so'z yuritiladi.
- Birinchi sinfda yozuv daftari asosida olib boriladigan mashg`ulot: Bu mavzu yozuv daftari asosida hosil qilinadigan imloviy bilimlarni, imloviy o`yinlarni va diktant turlarini qamrab oladi. Husnixat darslari birinchi sinfda savod o`rgatish davri tugagandan so`ng, 4-chorakdan boshlab alohida olib boriladi.
- ChIROYLI YOZUV MALAKASINI ShAKLLANTIRISHNING FIZIOLOGIK ASOSLARI: Bu mavzu yozuv texnikasi va bu jarayondagi psixologik funktsiyalar, sinfda o`quvchilarning ish joyini to`g`ri tashkil etish va parta turlari va ulardan to`g`ri foydalanish kabi masalalarni yoritadi. Shuningdek, diqqat, sezgi, idrok etish, xotira kabi psixo fiziologik funktsiyalar ishtiroki o'rganiladi.
- ChIROYLI YOZUV MALAKASINI ShAKLLANTIRISH USLUBLARI: Ushbu mavzu namunaga qarab yozish, ko`chirib yozish, nusha ko`chirish, tasavvur orqali yozish, harflarning shaklini tahlil qilish, yozuv malakasini ongli o`zlashtirish, sanoq-ohang usuli va xatolar ustida ishlash kabi mavzularni o'z ichiga oladi.
- O`quvchilarga yozuv texnikasini o`rgatish: Bu mavzu harflarni elementlarga ajratib tahlil qilishni o`rgatilgandan so`ng, o`qituvchining navbatdagi vazifasi o`quvchilarni yozuv texnikasi qoidalari bilan tanishtirishdan iborat bo'lishini ta'kidlaydi.