Ўзбекистоннинг суғориладиган тупроқларида қалампир ялпиз ўсимлигини ўстириш ва ўғитларнинг таъсири

Ushbu maqola O'zbekiston sharoitida sug'oriladigan yerlarda qalamppir yalpiz o'simligini o'stirish va o'g'itlash usullarini o'rganishga bag'ishlangan. Tadqiqotlar Toshkent sharoitida bo'z tuproqlarda olib borilgan. Maqsad - qalamppir yalpizni o'stirish yo'llarini aniqlash va o'g'itlashning o'simlikka ta'sirini baholash. Tadqiqot usullari Tuproqshunoslik va agrokimyo ilmiy tekshirish instituti va O'zbekiston Paxtachilik ilmiy tekshirish institutining uslubiy qo'llanmalari asosida olib borilgan. Natijalarga ko'ra qalamppir yalpiz ildizpoya qalamchalaridan ko'paytiriladi. O'simlik organika va mineral o'g'itlarga talabchan ekanligi aniqlangan. Vegetatsiya davrida gektariga 100-110 kg azot, fosfor va 50 kg kaliy o'g'iti beriladi.

Asosiy mavzular

Qalamppir yalpizni ko'paytirish: Qalamppir yalpiz ildizpoya qalamchalaridan ko'paytiriladi. 8-10 sm uzunlikdagi qalamchalar tayyorlanadi va 10 sm chuqurlikda, maxsus seyalkalarda yoki qo'lda ekiladi. Qator oraliqlari 60 va 45 sm bo'lishi kerak. 1 gektar yerga 5-6 sentner ildizpoya qalamchasi kerak bo'ladi. Ekishdan so'ng tuproq to'yinguncha sug'oriladi.
O'g'itlash: Qalamppir yalpiz o'simligi organika va mineral o'g'itlarga talabchan. Ekishdan 17-20 kun o'tgach gektariga 40 kg azot va 20 kg kaliy o'g'itlari bilan oziqlantiriladi. Shonalash fazasida 40 kg azot va 30 kg fosfor beriladi. Gullash fazasida 30 kg azot va kaliy o'g'itlari qo'llaniladi. Vegetatsiya davrida 100-110 kg azot, fosfor va 50 kg kaliy beriladi.
Sug'orish va parvarish: O'simlik ekilgan birinchi yili 12-13 marta sug'oriladi, 5-6 marta yer yumshatiladi va begona o'tlardan tozalanadi. Ikkinchi va uchinchi yillarda kamroq yumshatiladi.
Hosildorlik: Qalamppir yalpizni tavsiyalarga amal qilib, mineral o'g'itlar bilan oziqlantirib, o'z vaqtida sug'orib turilsa, yuqori va sifatli barg yig'ib olish mumkin.