Бухоро амирлигида давлат бошқаруви
Maqolada Buxoro amirligida davlat boshqaruvining asosiy jihatlari, amirning roli, davlat boshqaruvidagi mansabdor shaxslar (qushbegi, toʻpchiboshi va boshqalar) va ularning vazifalari, shuningdek, diniy mansablarning davlat boshqaruvidagi oʻrni yoritilgan. Bundan tashqari, armiya tuzilmasi va sud tizimi ham koʻrib chiqilgan.
Asosiy mavzular
- Amirlik boshqaruvi: Amir davlatning boshligʻi boʻlib, uning hokimiyati cheklanmagan. Davlat boshqaruvi oʻrta asr musulmon davlatlaridagi usullarga yaqin boʻlgan.
- Markaziy boshqaruv: Markaziy davlat boshqaruvi amir, saroy amaldorlari, oʻzbek urugʻlari va qabila boshliqlari hamda diniy peshvolardan tashkil topgan.
- Qushbegi: Amirning asosiy yordamchisi, davlatning bosh vaziri. Moliya, savdo, yer soligʻi va boshqa davlat ishlarini nazorat qilgan.
- Toʻpchiboshi: Harbiy ishlarga masʼul boʻlgan amaldor, toʻpchilar qoʻshinini boshqargan va harbiy vazir vazifasini bajargan.
- Diniy mansablar: Shayxulislom, qozi kalon, naqib va rais kabi diniy mansabdorlar davlat boshqaruvida muhim rol oʻynagan. Ular sud, taʼlim va axloqni nazorat qilishgan.
- Sud tizimi: Fuqarolik sudlari shariat boʻyicha boshqarilgan va ularni qozilar olib borgan. Jinoiy ishlar amir mahkamasi va bekliklar tomonidan koʻrib chiqilgan.
- Armiya: Armiya oʻziga xos tuzilmaga ega boʻlgan. Qoʻshinda muftiy askar (qoʻshin qonunshunosi) kabi lavozimlar mavjud boʻlgan.