Валеология асослари фанидан
Ushbu kitob talabalarga valeologiya fanidan ma'ruza matnlari sifatida mo'ljallangan bo'lib, unda sog'lom turmush tarzi, inson salomatligi, ekologik muammolar, irsiy va yuqumli kasalliklar hamda ularning oldini olish masalalari yoritilgan.
Asosiy mavzular
- Valeologiya fanining tarixi va asoschilari: Valeologiya fanining paydo bo'lishi, rivojlanishi va uning asoschilari haqida ma'lumotlar berilgan. Fanning tibbiyot, pedagogika va boshqa fanlar bilan aloqadorligi ko'rsatilgan.
- Fanning maqsad va muammolari: Valeologiya fanining asosiy maqsad va muammolari, shuningdek, talabalarda sog'lom turmush tarzini shakllantirishning ahamiyati tushuntirilgan.
- Valeologiyaning vazifalari: Valeologiyaning asosiy vazifalari, jumladan, inson salomatligini saqlash va mustahkamlash, sog'lom turmush tarzini targ'ib qilish, kasalliklarning oldini olish kabi masalalar ko'rib chiqilgan.
- Valeologiyaning tadqiqot uslublari: Valeologiyada qo'llaniladigan tadqiqot uslublari, jumladan, pedagogik kuzatuv, eksperiment, so'rov va boshqa uslublar haqida ma'lumotlar keltirilgan.
- Odam salomatligi haqida tushuncha: Salomatlik tushunchasi, uning ta'rifi va zamonaviy tushunilishi, shuningdek, kasallik holati va amaliy salomatlik masalalari muhokama qilinadi.
- Ontogenez nazariyasi va salomatlik: Ontogenez, uning bosqichlari (prenatal va postnatal davrlar), embrionning rivojlanishi va organizmning turli davrlariga xos salomatlik omillari tahlil qilinadi.
- Xavfli va zaif davrlar nazariyasi: Inson salomatligiga xavfli davrlarning ta'siri, ularning tibbiyot va pedagogikada hisobga olinishi masalalari ko'rib chiqiladi.
- Tibiy nazorat usullari: Jismoniy rivojlanish darajasini belgilovchi ko'rsatkichlar, ularni aniqlash usullari, antropometriya va somatoskopiya usullari, shuningdek, jismoniy tayyorgarlikni baholash uslublari bayon etilgan.
- Irsiylik va salomatlik: Genotip va fenotip tushunchalari, irsiy axborotning nasldan-naslga o'tish qonuniyatlari, irsiyatga muhit omillarining ta'siri, irsiy kasalliklar va ularning oldini olish yo'llari yoritilgan.
- Zararli odatlar. Chekish: Chekishning inson salomatligiga zarari, nafas olish a'zolariga ta'siri, kashandalik va uning oqibatlari haqida ma'lumotlar berilgan.
- Iчкиликбозлик: Alkogolizmning ta'rifi, rivojlanish bosqichlari, organizmga ta'siri va asoratlari, shuningdek, zaxarlanish psixozlari haqida ma'lumotlar berilgan.
- Гиёхвандлик: Giyohvand moddalar haqida tushuncha, ularga o'rganib qolish, giyohvandlarning o'limiga olib keluvchi sabablar, giyohvandlik va uning oldini olish masalalari yoritilgan.
- ОИТС хакида тушунча: ОИТС haqida tushuncha, kelib chiqish sabablari, belgilari, yuqish yo'llari, davolash va oldini olish haqida ma'lumotlar berilgan.
- Йод танқислиги: Йод tanqisligining sabablari, diagnostikasi, oldini olish va davolash usullari haqida ma'lumotlar berilgan.
- Эндемик буқоқ: Endemik buqoq kasalligi haqida tushuncha, sabablari, tashxislash va davolash usullari ko'rsatilgan.