Жамиятнинг корреляцион-функционал қонунлари тизимида давлатнинг тутган ўрни ва роли
Ushbu maqola jamiyatning korrelyatsion-funksional qonunlari tizimida davlatning o'rni va rolini tahlil qiladi. Unda madaniy borliq, uning tarkibiy qismlari, davlatning madaniy hodisa sifatidagi o'rni, shuningdek, iqtisodiy, siyosiy va ma'naviy hayotda davlatning roli ko'rib chiqiladi. Maqola davlatning jamiyat hayotidagi boshqaruvchilik va tartibga soluvchilik funksiyalarini ochib beradi hamda qadimiy davrlardan to hozirgi kungacha bo'lgan davlat tuzilishining evolyutsiyasini tahlil qiladi.
Asosiy mavzular
- Madaniy borliq va davlat: Madaniy borliq jamiyatning rivojlanish asosi hisoblanadi va o'z ichiga inson, moddiy madaniyat, siyosiy-huquqiy madaniyat va ma'naviy madaniyatni qamrab oladi. Davlat madaniy borliqning tarkibiy qismi sifatida jamiyat hayotida muhim rol o'ynaydi.
- Davlatning korrelyatsion-funksional qonunlardagi o'rni: Davlat jamiyatning to'rtta korrelyatsion-funksional qonuni (ijtimoiy asos, moddiy asos, ma'naviy asos, boshqaruv va tartibga solish) tizimida o'z o'rniga ega. U siyosiy hayotda boshqaruvchilik funksiyasini bajaradi va huquqiy madaniyatning asosi bo'lib xizmat qiladi.
- Davlatning iqtisodiy hayotdagi roli: Davlat iqtisodiy hayotda xojalik madaniyatini rivojlantirish orqali ishtirok etadi. Bu orqali mulkchilikni kafolatlaydi va iqtisodiy munosabatlarni tartibga soladi. Qadimiy davrlarda sug'orish tizimlarini boshqarish orqali ham iqtisodiy hayotga ta'sir ko'rsatgan.
- Davlatning ma'naviy hayotdagi roli: Davlat ma'naviy hayotda ongni rivojlantirish, axloqiy va estetik qadriyatlarni shakllantirish orqali ishtirok etadi. U ma'naviy madaniyatni boshqaradi va fuqarolarning huquqlarini kafolatlaydi. Qadimda "Avesto" kabi muqaddas kitoblar davlatning ma'naviy asosini tashkil etgan.
- Davlat va huquq: Davlat huquqiy hayotda tenglik, adolat va erkinlikni ta'minlash orqali ishtirok etadi. U huquqni kafolatlaydi va huquqiy madaniyatning asosi bo'lib xizmat qiladi. Qadimda davlat hokimiyati qonunlar orqali boshqaruvni amalga oshirgan.