Chizmachilik fanidan takomillashtirilgan Davlat ta’lim standarti
Ushbu kitob O'zbekiston Respublikasi Xalq ta'limi vazirligi tomonidan tasdiqlangan, umumiy o'rta ta'lim maktablarida chizmachilik fanini o'qitish bo'yicha davlat ta'lim standarti va 8-sinf o'quv dasturidan iborat. Unda chizmachilik fanining maqsad va vazifalari, o'quvchilarning bilim, ko'nikma va malakalariga qo'yiladigan talablar, shuningdek, o'quv materiallarining mazmuni va uni o'qitish metodikasi bayon etilgan.
Asosiy mavzular
- Chizmachilik fanining asoslari: Chizmachilikning ahamiyati, tarixi, ishlab chiqarishdagi o'rni va vazifalari, chizmachilik asboblari va materiallari, grafik tasvirlar, standartlashtirish haqida ma'lumot beriladi.
- Chizmalarni taxt qilish qoidalari: Chizma qog'ozlarining o'lchamlari, bichimi, hoshiyasi va asosiy yozuvi, masshtablar, chiziq turlari, o'lcham qo'yish qoidalari ko'rsatilgan.
- Chizma shriftlari: Shrift o'lchamlari, bosh harflar hamda raqamlarning tuzilishi va yozilishi haqida ma'lumotlar keltirilgan.
- Geometrik yasashlar: Parallel va perpendikulyar to'g'ri chiziqlarni o'tkazish, to'g'ri chiziq kesmasini teng bo'laklarga bo'lish, burchak yasash, qiyaliklar va konusliklar, muntazam ko'pburchaklarni yasash usullari tushuntirilgan.
- Proyeksiyalash asoslari: Markaziy va parallel proyeksiyalash, oktant va epyur haqida tushuncha, narsani o'zaro perpendikulyar tekisliklarga proyeksiyalash, geometrik jismlar va ularning proyeksiyalari haqida ma'lumot berilgan.
- Ko'rinishlar va chizmalarni o'qish: Bosh va asosiy ko'rinishlar, mahalliy ko'rinishlar, modelning asliga qarab uning ko'rinishlarini chizish, oddiy model chizmalarini tahlil qilish, geometrik jismlarga ajratish va chizmalarni o'qish tartibi, qoidalari tushuntirilgan.
- Aksonometrik proyeksiyalar: Aksonometrik proyeksiyalar haqida umumiy ma'lumot, aksonometrik o'qlar va ularni yasash, yassi shakllar va aylananing aksonometriyasini yasash, to'g'ri burchakli izometrik proyeksiyalar, qiyshiq burchakli dimetrik proyeksiyalar, texnik rasm haqida ma'lumotlar berilgan.
- Detalning eskizini bajarish: Eskizlar haqida tushuncha va uni chizish bosqichlari, o'quv modellarning eskizlarini bajarish usullari ko'rsatilgan.