Материаллар қаршилиги
Ushbu kitob materiallar qarshiligi kursining ma'ruzalar matnini o'z ichiga oladi. Unda materiallar qarshiligining asosiy tushunchalari, kuchlanishlar, deformatsiyalar, mustahkamlik nazariyalari va geometrik xarakteristikalar kabi mavzularga oid ma'lumotlar keltirilgan. Kitob, asosan, texnika yo'nalishidagi talabalar uchun mo'ljallangan bo'lib, qurilish va mashinasozlik sohalarida qo'llaniladigan hisoblash usullarini o'rgatadi. Shuningdek, kitobda materiallarning mexanik xossalari va sinash usullari ham ko'rib chiqilgan.
Asosiy mavzular
- Materiallar Qarshiligiga Kirish: Ushbu mavzu materiallar qarshiligi fanining asosiy tushunchalari, maqsadlari va vazifalarini, shuningdek, qurilish materiallariga qo'yiladigan talablarni o'z ichiga oladi. Unda mustahkamlik, bikirlik va turg'unlik kabi asosiy tushunchalar ham ta'riflangan.
- Cho'zilish va Siqilish: Cho'zilish va siqilish deformatsiyalari, kuchlanishlar, Hook qonuni, Puasson koeffitsienti va mustahkamlik shartlari ko'rib chiqiladi. Markaziy cho'zilgan yoki siqilgan sterjenlardagi kuchlanishlarni hisoblash usullari keltirilgan.
- Burilish: Dumaloq kesimli sterjenlarning burilish deformatsiyasi, kuchlanishlar va mustahkamlik shartlari o'rganiladi. Burilishdagi kuchlanishlarni hisoblash usullari va burilish burchagini aniqlash masalalari ko'rib chiqilgan.
- Tekis Kesimlarning Geometrik Xarakteristikalari: Statik momentlar, inersiya momentlari, markazdan qochma momentlar va ularni hisoblash usullari keltirilgan. Parallel ko'chirish teoremasi va asosiy o'qlar haqida ma'lumot berilgan.
- Mustahkamlik Nazariyasi: Materiallarning mustahkamligini baholash uchun turli nazariyalar, jumladan, eng katta kuchlanishlar nazariyasi, eng katta deformatsiyalar nazariyasi va energiya nazariyasi ko'rib chiqiladi. Har bir nazariyaning qo'llanilish sohasi va cheklanishlari aniqlangan.
- Materiallarning Xossalari va Mexanik Tasniflari: Materiallarning mexanik xossalari (mustahkamlik, plastiklik, mo'rtlik, elastiklik va boshqalar) va ularni aniqlash usullari bayon etilgan. Materiallarning turli sinflarga (plastik, mo'rt, elastik) tasnifi keltirilgan.